W dniu 11 września 2015 r. Sejm uchwalił rządowy projekt ustawy mającej na celu wprowadzenie zmian w przepisach dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) oraz podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Projekt aktualnie czeka na podpis Prezydenta.

Zmiany regulacji dotyczących opodatkowania dywidend (CIT)

Od 1 stycznia 2016 r. wprowadzona zostanie wspólna dla wszystkich państw członkowskich klauzula zapobiegająca nadużyciom w zakresie korzystania ze zwolnień od wypłacanych dywidend na podstawie dyrektywy 2011/96/UE (Dyrektywa Parent Subsidiary). Celem implementowanych przepisów jest wyeliminowanie fikcyjnych uzgodnień mających na celu skorzystanie ze zwolnienia od podatku od wypłacanych dywidend. Chodzi o uzgodnienia, które nie mają rzeczywistego charakteru i służą głównie uzyskaniu korzyści podatkowej, nieuzasadnionej z punktu widzenia istoty dyrektywy.

Aktualnie zwolnienie od CIT dotyczy dywidend wypłacanych przez spółki zależne ich spółkom dominującym. Obecnie ze zwolnienia mogą skorzystać podatnicy po spełnieniu łącznie następujących warunków:

spółka uzyskująca dochody z dywidend posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki wypłacającej dywidendę;
spółka uzyskująca dochody z dywidend posiada udziały (akcje) w spółce wypłacającej dywidendy nieprzerwanie przez okres 2 lat przy czym okres ten może upłynąć już po dniu uzyskania tych dochodów.
Nowe regulacje wyłączą możliwość stosowania powyższego zwolnienia, jeżeli wypłata dywidendy następowałaby w związku z zawarciem umowy, transakcji lub dokonaniem innej czynności prawnej, a jej głównym bądź jednym z głównych celów byłoby uzyskanie zwolnienia dywidendowego. Zwolnienia dywidendowego nie będzie można stosować jeżeli powyższe czynności nie będą odzwierciedlać rzeczywistości gospodarczej. Nastąpi to wówczas gdy nie zostaną one dokonane z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a ich skutkiem będzie w szczególności przeniesienie własności udziałów (akcji) spółki wypłacającej dywidendę lub osiągnięcie przez tę spółkę przychodu (dochodu), wypłacanego następnie w formie dywidendy.

Usunięcie regulacji dotyczących korekty kosztów uzyskania przychodów

Od 1 stycznie 2016 r. z ustawy o PIT i CIT zostaną usunięte regulacje dotyczące obowiązku korekty kosztów uzyskania przychodu w przypadku braku uregulowania należności. Do końca tego roku w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z faktury (rachunku), lub z umowy albo innego podobnego dokumentu, i nieuregulowania tej kwoty co do zasady w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności, podatnik jest obowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z tych dokumentów. Przepisy przejściowe przewidują, że podatnicy, którzy przed 1 stycznia 2016 r. dokonają zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów albo zwiększenia przychodów, będą mieli możliwość zwiększenia kosztów uzyskania przychodów na starych zasadach (w przypadku uregulowania należności).

Zmiany przepisów w zakresie dokumentacji transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi.

Nowe przepisy w zakresie cen transferowych definiują od nowa zakres podmiotowy i przedmiotowy obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej. Jak wynika z przepisów przejściowych nowe regulacje w tym zakresie wejdą w życie dopiero od 1 stycznia 2017 r.

Podatnicy będą zobowiązani przygotowywać dokumentacje cen transferowych na bieżąco. Wprowadzane przepisy zobowiążą podatników do składania co roku (w terminie do złożenia podatkowego zeznania rocznego) oświadczeń o posiadaniu pełnej dokumentacji transakcji do urzędu skarbowego.

Nowe regulacje nałożą na podatników obowiązek przygotowywania dokumentacji cen transferowych, w przypadku przekroczenia w roku poprzedzającym rok podatkowy równowartości 2 mln euro przychodów lub kosztów (wszystkie kwoty w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości). Przedsiębiorcy których przychody lub koszty w sumie nie przekroczą 2 mln euro nie będą zatem zobowiązani do przygotowywania takiej dokumentacji.

Dokumentację cen transferowych, tak jak do tej pory, będą zobowiązane przygotowywać podmioty, które dokonywały transakcji z podmiotami z tzw. „rajów podatkowych”, a transakcje przekroczą łącznie w danym roku kwotę 20 tys. euro.

Zmianie ulegną również przepisy dotyczące wysokości posiadanego udziału, od której podatnik będzie traktowany jako podmiot powiązany. Aktualnie poziom bezpośredniego lub pośredniego powiązania ustalony jest na poziomie 5% posiadanego udziału w kapitale podmiotu. Nowelizacja przepisów zwiększy ten próg do poziomu 25 %.

Ustawa wprowadza ponadto definicję transakcji, dla których podatnik powinien sporządzić dokumentację cen transferowych. Podatnicy według nowych przepisów będą zobowiązani przygotować dokumentację transakcji, których wartość przekroczy co najmniej 50 tys. euro.

W przypadku podatników, których przychody w roku poprzedzającym rok podatkowy przekroczą:

2 mln euro nie więcej jednak niż 20 mln euro – obowiązkowi dokumentacyjnemu podlegać będą transakcje, których wartość przekracza w roku podatkowym kwotę 50 tys euro powiększoną o 5 tys euro za każde kolejne 1 mln euro przychodu powyżej 2 mln euro;
Przykładowo, dla podatnika osiągającego przychody w wysokości:

2,5 mln euro dokumentacji podlegać będą transakcje przekraczające kwotę 50 tys euro.
7,1 mln euro dokumentacji podlegać będą transakcje przekraczające kwotę 75 tys euro.
10,9 mln euro dokumentacji podlegać będą transakcje przekraczające kwotę 90 tys. euro
20 mln euro nie więcej jednak niż 100 mln euro – obowiązkowi podlegać będą transakcje, których wartość przekracza w roku podatkowym kwotę 140 tys. euro powiększoną o 45 tys. euro za każde kolejne 10 mln euro przychodu powyżej 20 mln euro;
Przykładowo, dla podatnika osiągającego przychody w wysokości 52 mln euro dokumentacji podlegać będą transakcje przekraczające kwotę 275 tys. euro.

powyżej 100 mln euro – obowiązkowi dokumentacyjnemu podlegać będą transakcję, których wartość w roku podatkowym przekracza kwotę 500 tys euro.
Zmieniony zostanie również minimalny zakres informacji, które powinny zostać zawarte w dokumentacji. Dokumentacja podatkowa od 1 stycznia 2017 r. powinna zawierać:

wskazanie rodzaju i przedmiotu tych transakcji,
dane finansowe, w tym przepływy pieniężne dotyczące tych transakcji lub innych zdarzeń,
identyfikację podmiotów powiązanych dokonujących tych transakcji lub innych zdarzeń,
opis przebiegu tych transakcji lub innych zdarzeń, w tym funkcji wykonywanych przez podatnika,
wskazanie metody i sposobu kalkulacji dochodu (straty) podatnika wraz z uzasadnieniem ich wyboru, w tym algorytmu kalkulacji rozliczeń dotyczących tych transakcji.
Podatnicy, których przychody lub koszty przekroczą w roku poprzedzającym rok podatkowy równowartość 10 mln euro albo posiadający udziały w spółce niebędącej osobą prawną, której przychody lub koszty w poprzednim roku obrotowym przekroczyły równowartość 10 mln euro, będą zobowiązani do szczegółowego opisu oraz analizy danych podmiotów niezależnych lub danych ustalonych z podmiotem niezależnym, uznanych za porównywalne do warunków ustalonych w transakcjach (analizy porównawcze, tzw. benchmark).

Nowe przepisy wprowadzą również obowiązek przygotowania przez podatników (w przypadku przekroczenia kwoty 20 mln euro przychodów lub kosztów w poprzednim roku obrotowym), dokumentacji podatkowej, która powinna zawierać informacje o grupie podmiotów powiązanych, w skład której wchodzi podatnik. Informacje te będą dotyczyć m.in. struktury organizacyjnej grupy podmiotów powiązanych, polityki cen transakcyjnych stosowanych przez grupę, opisu przedmiotu oraz zakresu działalności grupy podmiotów powiązanych, czy też opis sytuacji finansowej.

Paweł Turek, doradca podatkowy Yours Panasiuk i Michał Nowacki radca prawny, doradca podatkowy, szef działu podatkowego Yours Panasiuk