OBSŁUGA TRANSAKCJI | M&A | EXIT

FAQ

• Planuję pierwszy exit (sprzedaż spółki), jak się przygotować?

  
  • Po pierwsze – Zadbaj z wyprzedzeniem o jak najlepsze „opakowanie” Twojego biznesu. Konieczne jest dobre przygotowanie danych do prezentacji biznesu, wyników, czy szans rozwojowych – pozwala to lepszą wycenę spółki.
  • Po drugie – Zapewnij przejrzystość udostępnianych danych. Czytelne przedstawienie wartości, w oparciu o dotychczasowe wyniki spółki oraz sporządzone prognozy, pozwolą na szybsze podjęcie decyzji przez inwestora, znacznie skrócą czas due diligence, jak i zamknięcia całej transakcji.
  • Po trzecie – Zbadaj najkorzystniejszą metodę wyjścia z inwestycji w kontekście podatkowym i prawnym.
  • Po czwarte – Zadbaj o to, żeby przeprowadzana transakcja nie odbiła się negatywnie na działalność Twojego biznesu, a wszelkie trwające przedsięwzięcia pozostały niezakłócone. Kluczowym w tym aspekcie jest uprzednie rozdysponowanie zadań w zespole.
  • Po piąte – Zaplanuj przepływy finansowe – strukturę transakcji najlepiej jest planować zanim do niej dojdzie, aby środki z niej znalazły się tam gdzie rzeczywiście chcemy (tu znowu kluczowe jest planowanie prawne i podatkowe).

• Czy mogę połączyć spółkę polską ze spółką zagraniczną?

  

  Tak, istnieje możliwość przeprowadzenia połączenia transgranicznego (cross border merger), z uwzględnieniem pewnych warunków. Jest to jeden ze sposobów konsolidacji spółek, prowadzących działalność w różnych krajach Unii Europejskiej – w ramach funkcjonowania jednolitego rynku. W jego wyniku może nastąpić:

  • powrót danego podmiotu do kraju macierzystego;
  • przeniesienie polskiej spółki za granicę.

  W wyniku rejestracji połączenia, spółka przejmowana wraz ze spółkami łączącymi się przez zawiązanie nowej spółki ulegają rozwiązaniu – bez przeprowadzenia likwidacji. Spółka przejmująca lub spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszelkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej lub spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki.

• Czym jest asset deal i share deal?

  
  • Share deal to transakcja polegająca na nabyciu udziałów lub akcji. Nabywca wchodzi na miejsce zbywcy, w dotychczasową strukturę biznesu, która pozostaje nienaruszona.
  • Asset deal to transakcja, której przedmiotem nabycia jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana cześć. Nabywca nie wchodzi w strukturę spółki, a jedynie nabywa określone składniki jej majątku (za pośrednictwem utworzonej spółki celowej – special purpose vehicle, SPV), bądź włącza je do prowadzonego już biznesu.

• Co to jest due duligence?

  

  Pojęcie to dosłownie oznacza „należytą staranność”. W Polsce pojęcie to stanowi synonim badania kondycji biznesu, poprzez przeprowadzenie audytu prawnego, handlowego, technologicznego, podatkowego, operacyjnego i finansowego. Inwestor, w oparciu o uzyskane w toku due diligence informacje, może:

  • obiektywnie ocenić sytuację danej spółki;
  • zaznajomić się z mocnymi i słabymi stronami przedsiębiorstwa;
  • ustalić szanse;
  • ocenić ryzyka;
  • skalkulować cenę.

• Co to jest vendor’s due diligence?

  

  Jest to due diligence wykonywane na zlecenie strony sprzedającej, jeszcze przed przystąpieniem do negocjacji z potencjalnymi inwestorami. Dzięki temu sprzedający ma pełną świadomość stanu swojego biznesu i zawczasu może usunąć wady pomniejszające wycenę jego przedsiębiorstwa.

• Co to jest term sheet?

  

  Term sheet jest dokumentem przedstawianym przez inwestora właścicielowi firmy, zawierającym wstępne zestawienie warunków biznesowych transakcji, które inwestor gotów jest zaakceptować.

  W odróżnieniu od umowy przedwstępnej, nie nakłada on obowiązku zawarcia oznaczonej umowy w przyszłości (jednakże część jego postanowień może być wiążących – np. te dotyczące poufności, wynagrodzenia czy wyłączności).

  Term sheet jest propozycją inwestycji kapitałowej, składaną właścicielowi biznesu, w wyniku zapoznania się ze stanem spółki oraz oczekiwaniami drugiej strony transakcji.

• Convertible Debt (Convertible Note) – jaką rolę mogą pełnić przy transakcji?

  

  Convertible Debt to forma finansowania dłużnego. Krótkoterminowa „pożyczka” konwertowana na udziały. W kontekście finansowania spółki na wczesnym etapie, zwykle konwertowana jest na uprzywilejowane akcje emitowane w ramach Serii A. lub w warunkach polskich na udziały. Konstrukcja ta jest też używana, gdy faktyczna wartość wyceny spółki jest trudna do określenia na dzień transakcji. Pożyczka przechodzi na udziały zwykle przy kolejnej rundzie, jednak zazwyczaj nie dłużej niż w przeciągu 2 lat. Po przyszłej wycenie spółki z zastosowaniem preferencyjnej premii do wyceny – zwykle 15-35% [Discount]. To oznacza, że inwestor inwestując w spółkę nie zna wyceny, po której inwestuje – ona zostanie określona w przyszłości. Jest on zabezpieczony w umowie wyceną minimalną.

  Uwaga – w umowach convertible note można spotkać się z zapisami narzucającymi maksymalną wycenę konwersji pożyczki na udziały [CAP] – jest to niebezpieczny zapis, który może zblokować spółkę dynamicznie się rozwijającą (podobnie do wejścia inwestora pasywnego na za wysoki proc. udziałów na zbyt wczesnym etapie działalności spółki). Przykład: Narzucono CAP, czyli max. wycenę konwersji na poziomie np. 30 mln. a faktyczna wycena na moment konwersji wychodzi 60mln oznacza to, że efektywna premia dla inwestora jest aż na poziomie 50% [discount]. Premię dla inwestora wchodzącego za pomocą pożyczki konwertowalnej zdecydowanie lepiej określać poziomem premii od przyszłej wyceny, a nie poziomem [CAP].

• Jak uniknąć ryzyka wycieku danych wrażliwych?

  

  Zachowanie poufności danych w toku negocjacji i podczas samej transakcji to jedna z kluczowych kwestii dla właścicieli spółki. Od czego warto zacząć?

  • Po pierwsze – NDA (non disclosure agreement), czyli umowa o zakazie ujawnia i wykorzystywania informacji uzyskanych w toku audytu i negocjacji, wraz z zastrzeżeniem kar umownych za naruszenie jej postanowień.
  • Po drugie – VDR (virtual data room), czyli udostępnienie najbardziej newralgicznych danych na odrębnym dysku sieciowym, do którego dostęp będzie miała wąskie grono osób – bez możliwości ich utrwalania i powielania (np. poprzez wyłączenie możliwości wykonywania zrzutów ekranu, pobierania udostępnianych plików lub drukowania i kserowania dokumentacji).
  • Po trzecie – anonimizacja przekazywanych danych (w przypadkach, w których jest to możliwe). Ich ujawnienie może się odbyć na etapie zawierania ostatecznej umowy sprzedaży.

• Jak długo trwa transakcja M&A?

  

  Czas trwania transakcji jest uzależniony od stopnia jej skomplikowania i złożoności procesu (np. tego czy transakcja jest krajowa czy transgraniczna, z udziałem dwóch lub większej liczby podmiotów). Zazwyczaj odstęp pomiędzy „podpisaniem” (signing), a „zamknięciem” (closing) trwa kilka miesięcy (przy transakcjach rozbudowanych). W przypadku startup’ów procesy te przebiegają znacznie szybciej (mogą się domknąć w 1-3 miesiące) Wybór odpowiedniego doradcy pozwala uniknąć błędów, zaoszczędzić czas i zwiększyć szanse na powodzenie transakcji.

• Czy można zrezygnować z transakcji M&A w trakcie jej trwania?

  

  Co do zasady tak, jednakże możliwość rezygnacji, warunki dalszego procedowania oraz skutki naszej decyzji uzależnione są od etapu zaawansowania transakcji i uzgodnionych przez strony postanowień umownych. Taka decyzja może stanowić podstawę roszczeń odszkodowawczych drugiej strony.

• Czy możemy się ubezpieczyć od ryzyka transakcyjnego?

  

  Tak. Istnieje możliwość skorzystania z ubezpieczenia oświadczeń i zapewnień (reps & warranties) złożonych przez sprzedawcę. W ten sposób sprzedawca może uwolnić się od odpowiedzialności za zbywaną spółkę (lub znacznie ją ograniczyć), a kupujący ma możliwość skutecznego dochodzenia roszczeń od podmiotu, który jest zobligowany do utrzymywania wysokich rezerw finansowych.

• Jaka jest odpowiedzialność z tytułu oświadczeń i zapewnień (reps & warranties)?

  

  To zależy. Brak jednolitej regulacji ustawowej doprowadził do wypracowania różnych rozwiązań przez praktykę transakcyjną. Możliwość dochodzenia roszczeń od sprzedającego zazwyczaj zostaje oparta na jednej (bądź kilku) z poniższych podstaw: 

  • Odpowiedzialność kontraktowa;
  • Zobowiązanie gwarancyjne;
  • Odpowiedzialność na podstawie rękojmi;
  • Odpowiedzialność w oparciu o błąd.