Z dniem 1 stycznia 2017 r. weszły w życie przepisy nowelizujące Ustawę o VAT, zgodnie z którymi VAT od usług budowlanych (dalej „Usługi Budowlane”) jest rozliczany przez nabywców (a nie dostawców) tych usług (tzw. „odwrotne obciążenie” lub „reverse charge”), o ile nabywca jest podwykonawcą w odniesieniu do tych usług.

Oznacza to, że jeśli inwestor zleci wykonanie Usług Budowlanych generalnemu wykonawcy, a ten zleci wykonanie poszczególnych usług budowlanych podwykonawcom, to powyższa zasada znajdzie zastosowanie tylko w odniesieniu do faktur wystawianych przez podwykonawców na generalnego wykonawcę, który jako nabywca rozliczy VAT od tych usług.

Z kolei zasada ta nie znajdzie zastosowania pomiędzy generalnym wykonawcą a inwestorem (ponieważ inwestor nie jest podwykonawcą dla tych usług). W tym przypadku VAT również rozliczy generalny wykonawca (na starych zasadach).

Mając na uwadze powyższe, nabywca usług budowlanych (dalej „Nabywca Usług”) otrzyma od wykonawcy usług budowlanych (dalej „Dostawca Usług”) fakturę bez VAT, z naniesioną informacją „odwrotne obciążenie” (faktura taka nie musi zawierać następujących informacji: stawki podatku, sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku, kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku).

Dostawca Usług będzie ponadto zobowiązany wykazać w deklaracji VAT podstawę opodatkowania Usług Budowlanych, co do których VAT rozliczy nabywca, a także złożyć deklarację VAT-27 (tzw. informacje podsumowujące w obrocie krajowym).

Zgodnie z powyższym, Nabywca Usług zapłaci za Usługi Budowlane cenę netto, a jednocześnie będzie zobowiązany do rozliczenia VAT od tej faktury samodzielnie (wykazania VAT należnego i naliczonego w odpowiedniej stawce) – jak przy imporcie usług.

Powyższe ma zastosowanie, o ile Nabywca Usług nie korzysta ze zwolnienia z VAT dla małych podatników (zgodnie z art. 113 ust 1 i 9 Ustawy o VAT), a Dostawca Usług Budowlanych jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. W tym miejscu należy podkreślić, iż nie wszystkie usługi budowlane są zaliczane do kategorii Usług Budowlanych w rozumieniu Ustawy o VAT, a tylko w odniesieniu do tych usług znajdą zastosowanie nowe zasady rozliczania VAT, o których mowa powyżej.

Odpowiednie zakwalifikowanie usługi do Usług Budowlanych jest bardzo ważne, ponieważ w przypadku pomyłki u Nabywcy Usług lub Dostawcy Usług może pojawić się zaległość w VAT albo brak prawa do odliczenia VAT z otrzymanej faktury.