Rok 2020 obfitował w wydarzenia tak wyjątkowe, jak nieprzewidywalne i takie, których jeszcze rok wcześniej nikt by się nie spodziewał. Zmienił perspektywę na wiele rzeczy, a wielu osobom, zarówno prywatnie, jak zawodowo, dał możliwość dostrzeżenia tego, czego do tej pory nie dostrzegali.

Możliwe, że właśnie z tego powodu ostatnimi czasy obserwujemy wzrost zainteresowania relokacją zagraniczną? Przyczyn może być wiele, jednak plany dotyczące przeprowadzki czy ekspansji są faktem, coraz więcej przedsiębiorców spogląda za granicę. 

Zerknijmy zatem, w jaki sposób podatki działają za granicą u najbliższych sąsiadów, jak i tych nieco dalszych, interesujących dla polskich przedsiębiorców.

W artykule:
1. EKSPANSJA, CO TO ZNACZY?
2. CZECHY – interesująca opcja ekspansji dla polskich biznesów
3. SŁOWACJA brak podatku od spadków i darowizn
4. RUMUNIA magnes dla branży IT
5. NIEMCY największy rynek w regionie
6. Porównanie głównych regulacji podatkowych w państwach naszych sąsiadów – zobacz czego się spodziewać planując strategię ekspansji swojego biznesu
7. CO KRAJ TO WŁASNE ZASADY – Jak się w tym odnaleźć planując ekspansję?

EKSPANSJA, CO TO ZNACZY?

W pierwszej kolejności, chcielibyśmy zdefiniować, co mamy na myśli, pisząc o ekspansji zagranicznej. Ekspansja jest tak zróżnicowana, jak różne mogą być rodzaje biznesów. Dla jednych, będzie to zakup spółek operujących w innym państwie, w ich branży. Dla innych, otwarcie oddziału za granicą, aby tam sprzedawać produkty lub usługi. Dla jeszcze, innych budowanie fabryki lub biura za granicą, aby ustanowić bazę do dalszego rozwoju. A jeszcze inni widzą większe możliwości ekspansji, gdy sami przeprowadzą się bliżej „akcji”, czyli zagranicznych rynków. Ten ostatni model widzimy coraz częściej, szczególnie wśród klientów, którzy ruszają zawojować rozwinięte rynki zachodnie. 

Jak to działa w ogólności, jakie są zasady i na jakie elementy zwracać uwagę, aby uniknąć niepotrzebnych kłopotów lub komplikacji przy planowaniu zagranicznej ekspansji wskazaliśmy w naszym darmowym ebooku: “Praktyczny przewodnik o podatkach międzynarodowych”. Przejdźmy zatem do rzeczy – oto mały przegląd perspektywy ekspansji do naszych najbliższych sąsiadów.

CZECHY – interesująca opcja ekspansji dla polskich biznesów

Ten kraj ostatnimi czasy zdaje się być coraz bliższy polskim przedsiębiorcom. Świadczy o tym chociażby częstotliwość wyszukiwania w Internecie haseł takich jak: spółka w Czechach, biznes w Czechach itp. 

W wielu aspektach, system podatkowy Czech jest podobny do polskiego. Niemniej, istnieje szereg szczegółów, które sprawiają, że może być postrzegany jako bardziej atrakcyjny. W tym przypadku przeważają szczegóły tj. brak wyodrębnienia zysków kapitałowych z pozostałych źródeł przychodów oraz interesującą ulgę na edukację. Ponadto, w Czechach występuje istotnie niższa stawka PIT niż w Polsce, jak również niższa stawka VAT, co może sprawiać, że rynek jest bardziej konkurencyjny. Dodatkowo, przyjazne środowisko prawno-administracyjne, dobrze rozwinięty rynek wewnętrzny o wypracowanych połączeniach międzynarodowych i bliskość, zarówno geograficzna, jak i kulturowa do Polski sprawiają, że Czechy są jedną z najbardziej interesujących opcji do ekspansji polskiego biznesu.

W Czechach jest do dyspozycji również interesująca ulga B+R, Ulga na badania i rozwój. Podatnicy prowadzący działalność badawczo-rozwojową mogą skorzystać ze specjalnego odliczenia podatkowego, które pozwala rozliczać koszty B+R dwa razy: po pierwsze, koszty uzyskania odliczenia podatkowego, a po drugie, specjalne odliczenie od podatku. Nie ma maksymalnego limitu.

Ponadto, funkcjonuje tu ulga na edukację, obejmująca odliczenie różnych działań związanych z kształceniem uczniów szkół średnich lub studentów.

Z interesujących cech charakterystycznych czeskiego systemu podatkowego można wymienić również brak osobnego podatku od spadków i darowizn. Przychody z tych tytułów, z możliwością zastosowania odpowiednich zwolnień, są zaliczane do opodatkowania PIT.

SŁOWACJA brak podatku od spadków i darowizn

Drugi z naszych południowych sąsiadów posiada podobny system podatkowy do czeskiego, niemniej różni się w szczegółach. Stawki CIT i PIT są nieco wyższe, ale dostępne są szczególne ulgi tj. Patent Box (podobny do polskiego IP Box, jednak działający w inny sposób) oraz ulga B+R. Nieco niższy jest natomiast VAT, a cechą charakterystyczną słowackiego systemu podatkowego jest brak opodatkowania spadków i darowizn.

Słowacja jest mniejszym rynkiem niż Czechy i nie aż tak dobrze połączonym z zachodnimi rynkami, w tym przede wszystkim niemieckim. Niemniej, słowacki rząd wprowadza wiele udogodnień, aby przyciągnąć do siebie inwestorów, szczególnie z konkretnych branż, w tym przede wszystkim samochodowej i produkcyjnej. Na plus dla inwestorów niewątpliwie działa jednak przynależność Słowacji do strefy Euro.

Z perspektywy podatkowej, interesującym rozwiązaniem stosowanym na Słowacji jest możliwość zastosowania stawki PIT 7% do dywidend wypłacanych osobom fizycznym. 

Ponadto, na Słowacji funkcjonują ulgi technologiczne. Podatnicy prowadzący działalność badawczo-rozwojową mogą skorzystać ze specjalnego odliczenia podatkowego, które pozwala rozliczać koszty B+R dwa razy. Od 2020 r. wprowadzono możliwość rozliczenia do 200% dodatkowych kosztów niektórych kategorii.

Dodatkowo, na Słowacji działa Patent Box, nieco podobny do polskiego IP Box, jednak działający na innej zasadzie. Zakłada zwolnienie do 50% dochodu ze sprzedaży praw własności intelektualnej. Korzystający są wpisywani do specjalnego rejestru.

RUMUNIA magnes dla branży IT

Co prawda nie jest bezpośrednim sąsiadem Polski, ale ten kraj jest bliski i coraz bardziej znany polskim inwestorom. Coraz więcej firm, szukając nowych możliwości inwestycyjnych, spogląda na południowy-wschód w kierunku dużego, jak na nasz region Europy oraz dynamicznie rozwijającego się rynku, położonego w zakolu Karpat.

Rumunia jest co prawda najmniej rozwiniętym z omawianych tu państw oraz położonym najdalej od zachodnich rynków. Niemniej, koszty pracy są niższe niż w Polsce i dostępna bardzo wykwalifikowana kadra specjalistów działa jak magnes na inwestorów. Dodatkowo, Rumunia przynależy do Unii Europejskiej i korzysta ze wszystkich udogodnień związanych z rynkiem wewnętrznym. 

Aby jeszcze zwiększyć atrakcyjność tego kierunku inwestycyjnego, rumuński rząd opracował szereg udogodnień dla inwestorów. W szczególności system podatkowy oraz nastawienie proinwestycyjne administracji przemawiają za inwestowaniem w tym kraju. Obok bardzo niskich stawek CIT, PIT i VAT, rumuński system podatkowy zawiera szereg zachęt dla inwestorów, w szczególności z branży IT. 

Jednym z takich rozwiązań jest zwolnienie z podatku dochodowego dla pracowników zajmujących się tworzeniem oprogramowania. Konieczne jest w tym celu spełnienie szeregu warunków, niemniej nie powinny one być problematyczne dla firm zajmujących się produkcją oprogramowania.

Ponadto, dochody z wynagrodzeń uzyskiwane w wyniku prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej (B+R), w tym działalności związanej z projektami informatycznymi, są zwolnione z rumuńskiego podatku dochodowego.

Dodatkowo, podobnie jak na Słowacji, w Rumunii nie ma podatku od spadków i darowizn.

NIEMCY największy rynek w regionie

Spośród omawianych tu państw, Niemcy są niewątpliwie największym partnerem dla polskiego biznesu i jednocześnie stanowią najbardziej rozwinięty rynek, nie tylko w naszej części Europy, ale również na całym Starym Kontynencie.

Jednocześnie, polscy przedsiębiorcy coraz częściej próbują swoich sił za zachodnią granicą, już nie tylko jako dostawcy i podwykonawcy, ale konkurenci dla lokalnego i międzynarodowego biznesu. Środowisko podatkowe za Odrą jest zdecydowanie najbardziej skomplikowane i złożone ze wszystkich przedstawianych tu jurysdykcji, włącznie z polską.

Należy jednak podkreślić, że rynek niemiecki rządzi się nieco innymi prawami niż omawiane wyżej rynki państw Europy Środkowo-Wschodniej. Przede wszystkim, system podatkowy Niemiec nie zawiera zachęt dla inwestorów. Stawki podatkowe są wysokie i bardzo skomplikowane w wyliczaniu. Stąd, pod względem rozwiązań podatkowych i prawnych, pozostałe omówione państwa wydają się bardziej przystępne, lecz ze względu na skalę możliwości rozwoju to pomimo wyzwań formalnych i kosztów za tym idących wiele polskich przedsiębiorców w naturalny sposób ekspansję rozpoczyna od tego rynku. 

Porównanie głównych regulacji podatkowych w państwach naszych sąsiadów – zobacz czego się spodziewać planując strategię ekspansji swojego biznesu

KRAJStawka CITStawka PITStawka VATExit tax
Czechy19%15% dla dochodu brutto do 1,7 miliona koron czeskich (CZK) rocznie,  23% dla dochodu powyżej 1,7 miliona CZK rocznie. 21%  15% np. na: artykuły spożywcze, roboty budowlane związane z budownictwem socjalnym 10% na: niektóre leki, książki, gazety, a także dostawa ciepła, wody z kranu, usługi gastronomiczne, napoje bezalkoholowe i piwo beczkowe, naprawy obuwia i odzieży, usługi fryzjerskie. wg. ogólnych stawek PIT/CIT
Słowacja21%19% do dochodu rocznego 36 258,38 EUR  25% od kwoty przewyższającej ten próg. 20% 15% np. na: artykuły spożywcze, roboty budowlane związane z budownictwem socjalnym 10% na: niektóre leki, książki, gazety, a także dostawa ciepła, wody z kranu, usługi gastronomiczne, napoje bezalkoholowe i piwo beczkowe, naprawy obuwia i odzieży, usługi fryzjerskie. 21%
Rumunia16%10%19% 9% m.in. dla przemysłu spożywczego, medycznego; 5% m.in. do dostaw mieszkań socjalnych pod pewnymi warunkami oraz do zakwaterowania, napojów bezalkoholowych, podręczników szkolnych, gazet, czasopism, zaopatrzenia w wodę i kanalizację. 16%
Niemcyok. 15,825% dochodu. Dodatkowo lokalny podatek handlowy oraz gminny, zależne od wielkości gminy lub miejscowości. Obecnie stawki wahają się od 8,75% do 20,3%, z tym że w niektórych miastach np. w Berlinie, Frankfurcie, czy Monachium podatek dochodzi do 30%-33%od 0%-45%, gdzie 0% obowiązuje dla dochodu do 9 744 EUR, stawka rosnąca geometrycznie 14-42% dla dochodów 9 744 EUR-57 918 EUR oraz najwyższa stawka powyżej 274 612 EUR. Ponadto, dla dochodów z działalności gospodarczej władze lokalne mogą nakładać dodatkowy podatek od 3,5% do ok. 21% Wprowadzono również podatek solidarnościowy dla wsparcia regionów mniej rozwiniętych w ramach Niemiec w wysokości 5,5%, obliczany według skomplikowanych zasad, ale generalnie stosowany do dochodów powyżej 96 850 EUR rocznie. Dodatkowo obowiązuje tzw. podatek kościelny, zależny od regionu i przynależności do organizacji religijnej od 8% do 9%.19%  7% dla niektórych dóbr konsumpcyjnych oraz zaspokajania bieżących potrzeb  wg. ogólnych stawek PIT/CIT

CO KRAJ TO WŁASNE ZASADY – Jak się w tym odnaleźć planując ekspansję?

Jak widać już z powyższego, krótkiego podsumowania podstawowych zasad podatkowych, obowiązujących w sąsiednich państwach przed ekspansją za granicę, nawet tą najbliższą, trzeba dokładnie zweryfikować konsekwencje podatkowe planowanego ruchu.

Zasady podatkowe w poszczególnych państwach potrafią być bardzo różne. Warto się z nimi zapoznać już na etapie planowania ekspansji, aby nie napotkać niepotrzebnych problemów w najmniej oczekiwanym momencie, ale również, aby nie przegapić istotnych możliwości skorzystania z ulg podatkowych i innych preferencji, które mogą być dostępne w państwie docelowym. Kolejnym tematem jest połączenie tych kwestii z przepisami prawa polskiego, a aby nie wpaść w tym temacie na minę proponujemy rozmowę z doświadczonym doradcą w kwestiach skalowania biznesów, czy wręcz całkiem zmiany miejsca ich działalności. Zespół Panasiuk & Partners od ponad 20-lat specjalizuje się w kwestiach prawa i podatków w obrocie międzynarodowym, wspiera biznes, właścicieli biznesów i inwestorów w ich śmiałych planach rozwoju. 

Specjalizacje powiązane z tą tematyką