SPÓŁKA HOLDINGOWA CZY ALTERNATYWNA SPÓŁKA INWESTYCYJNA? Co jest dla Ciebie lepsze?
Co to jest holding i jakie są jego zalety, a jakie wady? Kiedy warto rozważyć jego założenie? Poznaj możliwości dostępne w Polsce, zanim zdecydujesz się na struktury zagraniczne. Organizacja holdingu w kraju z pewnością jest dużo tańszym rozwiązaniem. Rzecz jasna każdy wybór ma swoje plusy i minusy. W tym artykule skupiamy się na rozwiązaniach polskich podmiotów dostępnych do utworzenia twojej struktury holdingowej – dostępnej od 2022 roku Polskiej Spółki Holdingowej oraz uniwersalnej Alternatywnej Spółki Inwestycyjnej.
Korzyści struktury holdingu
Polska gospodarka nie zwalnia tempa i rodzimy biznes rozwija się coraz szybciej. Natomiast rozwój powoduje, że samo generowanie sprzedaży i przychodów może się okazać niewystarczające dla dalszego wzrostu. Konieczne okazują się kroki zmierzające do lepszej organizacji twojego portfela spółek. Będzie to szczególnie istotne, gdy mamy do czynienia z różnymi biznesami, branżami albo zróżnicowaniem terytorialnym działalności. Jeszcze inaczej, gdy zaprosisz do projektu inwestorów.
Aby uniknąć niepotrzebnych kosztów i komplikacji w takich kwestiach jak zarządzanie poszczególnymi podmiotami, aby ułatwić przepływ środków pomiędzy różnymi spółkami, pomocny może się okazać holding, czyli połączenie różnych biznesów lub różnych lokalizacji pod jednym parasolem – spółką holdingową.
Taka spółka (holding) może zapewnić wiele dodatkowych korzyści. Jedną z nich może być możliwość zbywania poszczególnych podmiotów bez generowania dodatkowych obciążeń podatkowych. Gdybyś sprzedawał udziały w spółkach prywatnie musiałbyś zapłacić podatek 19% (plus 4% solidarnościowego). Dodatkowo, holding ułatwia finansowanie i konsoliduje biznes, co pozytywnie wpływa na zdolność kredytową. Nie bez znaczenia pozostaje również możliwość efektywnej inwestycji środków pochodzących z jednej gałęzi biznesu w nowe przedsięwzięcia, za pomocą tworzenia nowych podmiotów pod wspólnym holdingiem.
Dostępne możliwości struktur holdingowych
Jeszcze do niedawna przedsiębiorcy, którzy chcieli ustanowić holding dla swojego biznesu, musieli spoglądać za granicę. Lokalizacje takie jak: Luksemburg, Cypr czy Holandia oferują bardzo atrakcyjne rozwiązania dla biznesów holdingowych, które odpowiadają na potrzeby, opisane we wstępie. Polski system prawny nie zapewniał podobnych rozwiązań, stąd efektywny holding musiał być zlokalizowany za granicą.
Od kilku lat polski ustawodawca stopniowo wdraża nowe rozwiązania dedykowane działalności holdingowej i inwestycyjnej również do polskiego systemu prawnego. Obecnie polscy przedsiębiorcy i inwestorzy mają dwa dostępne rozwiązania: obecną od kilu lat alternatywną spółkę inwestycyjną (ASI) oraz relatywnie nową: polską spółkę holdingową (PSH).
Oba rozwiązania są nakierowane na ułatwienie działalności holdingowej i inwestycyjnej oraz przeszły z początkiem tego i zeszłego roku szereg modyfikacji prawnych i podatkowych. Poniżej porównujemy oba rozwiązania dostępne polskim przedsiębiorcom.
Zalety alternatywnej spółki inwestycyjnej
Alternatywna spółka inwestycyjna to rozwiązanie znane od co najmniej kilku lat. Pierwotne ustanowiona jako wehikuł inwestycyjny, może być również wykorzystywana do działalności typowo holdingowej. Obecnie spółka jest coraz powszechniej wykorzystywana. Przepisy i praktyka wykorzystania ASI się profesjonalizują. Nie ucieka naszej uwadze również fakt, że KNF nieco dokładniej bada przesłanki powstawania nowych ASI. Ale to ASI jest wehikułem, w którym możesz zarządzać środkami inwestorów, a dodatkowo korzystać ze zwolnień podatkowych.
O preferencjach podatkowych dla ASI pisaliśmy już w artykule – „Alternatywna Spółka Inwestycyjna Roku 2023”. Poniżej podsumujemy, jak to wygląda.
Po pierwsze, ASI może korzystać ze zwolnienia podatkowego ze sprzedaży posiadanych akcji lub udziałów. Zwolnienie będzie dostępne, jeśli przed sprzedażą spółki ASI będzie posiadać co najmniej 5% udziałów przez dwa lata zanim dojdzie do sprzedaży. W zeszłym roku obniżono próg posiadanych udziałów do obecnych 5% z poprzednich 10%. Co istotne, aby skorzystać ze zwolnienia, sprzedawana spółka nie może posiadać aktywów, których wartość w co najmniej 50% pochodzi pośrednio lub bezpośrednio z nieruchomości położonych w Polsce.
Po drugie, ASI, jeśli działa w formie spółki kapitałowej, może korzystać z powszechnie dostępnego zwolnienia z opodatkowania dywidend otrzymywanych przez spółkę matkę od spółek zależnych. W tym celu ASI musi oczywiście spełnić wszystkie warunki konieczne również dla innych podmiotów, w tym posiadać co najmniej 10% udziałów lub akcji spółki wypłacającej dywidendę przez co najmniej dwa lata (z tym, że inaczej niż w przypadku zwolnienia dochodu ze sprzedaży udziałów lub akcji, okres ten może być spełniony również po otrzymaniu dywidendy)
Po trzecie, spółka działająca w formie ASI nie podlega pod ograniczenia z tzw. niedostatecznej kapitalizacji! Oznacza to, że koszty finansowe ponoszone przez ASI mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów bez ograniczeń (z wyjątkiem ogólnych zasad, czyli związku wydatku z przychodem)
W końcu, istnieje możliwość odliczenia dodatkowych kosztów uzyskania przychodów dla osób fizycznych inwestujących w ASI. W celu skorzystania z tego odliczenia należy spełnić dodatkowe warunki, o których pisaliśmy we wskazanym wyżej artykule. Co istotne, to że odliczenie nie może przekroczyć 250 000 PLN rocznie i można z niego skorzystać już w momencie inwestycji w ASI, lub spółkę zależną od ASI, a samo odliczenie wynosi 50% wydatków na dokonaną inwestycję.
Zalety polskiej spółki holdingowej
Polska spółka holdingowa to rozwiązanie nowsze, wprowadzone do polskiego systemu prawnego z początkiem 2022 r. Natomiast z początkiem bieżącego roku zostało w istotny sposób zmodyfikowane.
Założeniem, które przyświecało ustawodawcy przy tworzeniu tej instytucji prawnej było zapewnienie polskim, ale również zagranicznym, przedsiębiorcom możliwości lokowania holdingów w Polsce, na korzystnych warunkach.
Po zmianach wprowadzonych z początkiem stycznia 2023 r., za spółkę holdingową można uznać spółkę z o.o., spółkę akcyjną lub prostą spółkę akcyjną, która spełnia określone warunki tj.:
- pozostaje polskim rezydentem podatkowym;
- posiada co najmniej 10% udziałów lub akcji w spółce zależnej, na podstawie tytułu własności;
- bezpośrednimi lub pośrednimi udziałowcami PSH nie mogą być podmioty z
- tzw. rajów podatkowych, określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów ani
- z krajów uznanych za niechętne współpracy do celów podatkowych (zgodnie z wykazem przyjmowanym przez Radę Unii Europejskiej),
- ani z krajów, z którymi Polska lub UE nie ratyfikowała umowy międzynarodowej, na podstawie której możliwa jest wymiana informacji podatkowych.
- PSH musi prowadzić rzeczywistą działalność gospodarczą (zgodnie z wymogami przepisów o zagranicznych spółkach kontrolowanych);
- PSH nie może należeć do podatkowej grupy kapitałowej;
- PSH nie może korzystać ze zwolnień podatkowych dla działalności w specjalnych strefach ekonomicznych.
Dodatkowo, konieczne jest zweryfikowanie czy spółka, której udziały posiada polska spółka holdingowa, może zostać uznana w istocie za spółkę zależną w rozumieniu przepisów o PSH. Wprowadzono rozróżnienie na krajową spółkę zależną i zagraniczną spółkę zależną.
Krajowa spółka zależna musi spełnić następujące warunki:
- działa w formie spółki z o.o. albo spółek akcyjnych (uwaga: prosta spółka akcyjna nie została dozwolona)
- jest polskim rezydentem podatkowym,
- nie posiada tytułów uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych lub w instytucji wspólnego inwestowania oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymywania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym lub praw o podobnym charakterze;
- co najmniej 10% udziałów lub akcji w jej kapitale posiada bezpośrednio PSH, na podstawie tytułu własności;
- nie może należeć do podatkowej grupy kapitałowej.
Natomiast zagraniczna spółka zależna, spełnia te same warunki z wyjątkiem wymogu działalności w formie sp. z o.o. lub SA oraz oczywiście posiadania polskiej rezydencji podatkowej. Wymagana jest natomiast osobowość prawna oraz podleganie w państwie innym niż Polska opodatkowaniu CIT od całości dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania oraz niekorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania. Dodatkowo, spółka zagraniczna nie może mieć siedziby w tzw. rajach podatkowych, określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów ani w krajach uznanych za niechętne współpracy do celów podatkowych (zgodnie z wykazem przyjmowanym przez Radę Unii Europejskiej), ani w krajach, z którymi Polska lub UE nie ratyfikowała umowy międzynarodowej, na podstawie której możliwa jest wymiana informacji podatkowych.
Jeżeli spółka spełni warunki dla uznania za PSH oraz posiada udziały lub akcje w krajowej spółce zależnej lub zagranicznej spółce zależnej, to może skorzystać z dodatkowych zwolnień podatkowych.
Polska Spółka Holdingowa zwolniona z opodatkowania dywidend
Pierwszym z tych zwolnień jest zwolnienie z opodatkowania dywidend otrzymywanych przez PSH. Dywidenda będzie zwolniona z opodatkowania, jeśli PSH posiadała co najmniej 10% udziałów lub akcji przez co najmniej 2 lata.
Od stycznia 2023 r. PSH ma prawo do zwolnienia całości tj. 100 % otrzymanej dywidendy (wcześniej było to 95%). W tym celu musi jednak spełnić szereg dodatkowych warunków tj.
- spółka wypłacająca w roku wypłacania dywidendy oraz w którymkolwiek z poprzedzających 3 lat podatkowych nie może spełniać kryteriów dla uznania jej za zagraniczną spółkę kontrolowaną (ale jedynie według określonych kryteriów tj. nie wszystkich kryteriów dla uznania za CFC, które obecnie obowiązują) oraz
- dywidenda nie może podlegać zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, odliczeniu od dochodu, podstawy opodatkowania lub od podatku przez zagraniczną spółkę zależną.
PSH a zwolnienia podatkowe z dochodu ze sprzedaży udziałów spółki zależnej
Drugim ze zwolnień podatkowych dostępnych dla PSH jest zwolnienie dochodu ze sprzedaży udziałów lub akcji spółki zależnej. Taki zysk kapitałowy będzie zwolniony z opodatkowania, jeśli PSH posiadała co najmniej 10% udziałów lub akcji przez co najmniej 2 lata.
Aby skorzystać z tego zwolnienia, udziały lub akcje spółki zależnej muszą być zbywane na rzecz podmiotów niepowiązanych oraz na co najmniej 5 dni przed zbyciem, PSH musi złożyć do urzędu skarbowego odpowiednie oświadczenie o zamiarze skorzystania ze zwolnienia.
Co istotne, zwolnienie będzie dostępne w przypadku zbycia udziałów lub akcji spółek, w których nie więcej niż 50% wartości aktywów pośrednio lub pośrednio stanowią nieruchomości położone w Polsce lub prawa do takich nieruchomości.
PSH a brak podatku u źródła
Dodatkowym udogodnieniem będzie to, że do dywidend zwolnionych na podstawie przepisów o PSH nie stosuje się ograniczenia w możliwości niepobierania podatku u źródła. Czyli, nawet jeśli w danym roku wypłaty przez spółkę zależną do PSH przekroczą wartość 2 mln PLN, to wciąż spółka zależna będzie mogła nie pobierać podatku od tej dywidendy, bez dodatkowych warunków, czy też konieczności występowania o zwrot zapłaconego podatku.
Reasumując – Spółka Holdingowa czy Alternatywna Spółka Inwestycyjna
Obecnie polski system podatkowy gwarantuje dwa korzystne rozwiązania dla podmiotów prowadzących działalność holdingową. Obok obecnego od kilku lat ASI, w ostatnim roku pojawiła się również PSH.
Oba podmioty zapewniają podobny rodzaj korzyści podatkowych w postaci zwolnienia dochodów ze sprzedaży akcji lub udziałów, jak również zwolnienia z opodatkowania dywidend otrzymywanych od podmiotów zależnych (w przypadku ASI będzie to standardowe zwolnienie dywidendowe dostępne na podstawie implementowanych przepisów dyrektywy UE).
Niemniej warunki do uzyskania poszczególnych zwolnień są różne. W przypadku ASI, zwolnienie zysków ze sprzedaży udziałów lub akcji będzie dostępne przy posiadaniu 5% udziału w spółce, natomiast przy PSH będzie to 10%. W obu przypadkach wymagane jest posiadanie zbywanych udziałów lub akcji przez dwa lata. (co przedstawia poniższy rysunek) Natomiast w przypadku otrzymywanych dywidend, w ASI należy spełnić dobrze znane warunki zwolnienia dywidendowego na podstawie implementowanych przepisów dyrektywy. Natomiast PSH zapewnia odrębne zwolnienie obwarowane odrębnymi warunkami. Jednocześnie, zwolnienie, z którego może skorzystać ASI jest ograniczone do spółek z UE lub EOG, natomiast w przypadku PSH nie ma takiego ograniczenia.
Należy również wskazać, że spełnienie definicji ASI wydaje się prostsze niż spełnienie warunków dla uznania spółki za PSH (oraz odpowiedniej klasyfikacji spółek zależnych). Naturalnie, uzyskanie statusu ASI jest uwarunkowane również wieloma kryteriami regulacyjnymi oraz utrzymanie tego statusu wymaga dodatkowej sprawozdawczości i elementów organizacji działalności, ponieważ ASI działa pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). PSH nie podlega dodatkowym czynnościom nadzorczym, jednak musi spełnić więcej warunków czysto podatkowych dla skorzystania ze zwolnień niż ma to miejsce w przypadku ASI.
Jakkolwiek oba rozwiązania wydają się podobne, zostały wyraźnie skierowane do różnego rodzaju przedsiębiorców. Niemniej sama możliwość wyboru pomiędzy dwoma polskimi rozwiązaniami przy projektowaniu struktury holdingowej stanowi już istotny krok w dobrą stronę dla polskiego systemu podatkowego oraz oszczędność dla przedsiębiorców, z uwagi na to, że obsługa polskich podmiotów jest istotnie tańsza niż podmiotów luksemburskich lub nawet cypryjskich.
Blog pod redakcją dr Anny Marii Panasiuk
Założyciel i partner zarządzający kancelarii Panasiuk & Partners. Wieloletni doradca klienta w wealth management. Kieruje zespołem prawników, doradców podatkowych i księgowych, gdzie usługi zespołu skierowane są na efektywne zarządzenia portfelem klientów.
Nowe publikacje
Chcesz być na bieżąco, wpisz mail, a otrzymasz nowe publikacje prosto do skrzynki:
