Alternatywna Spółka Inwestycyjna (ASI) stała się bardzo popularna wśród inwestorów. Brak uciążliwych obowiązków raportowych względem KNF, prosta obsługa oraz preferencje podatkowe powodują, że ASI jest świetną alternatywą dla bardzo drogich i ściśle regulowanych funduszy inwestycyjnych. Miesięcznie odbywamy po kilkanaście spotkań z klientami zainteresowanymi tym wehikułem inwestycyjnym. Oto co zwykle pytają w kontekście ASI:

Jak długo trzeba czekać, aż KNF zamknie proces wpisu ASI do rejestru zarządzających?

Długość trwania procedury przed KNF zależy od kilku czynników. Przede wszystkim od tego z czym do tego organu przychodzimy tzn. na ile kompletny jest wniosek (co oczywiste), jaka jest treść polityki i strategii inwestycyjnej oraz od tego jaka ma być struktura tego funduszu – wewnętrznie czy zewnętrznie zarządzany. Do tego należy dodać niewiadomą, czyli to co się dzieje z wnioskiem po stronie organu (a więc czynnik osobowy – urlopy, zwolnienia, obłożenie pracą po stronie KNF itp.).

Biorąc pod uwagę powyższe, na bazie naszej praktyki można stwierdzić, że procedura przed KNF trwa zazwyczaj od 2 do 5 miesięcy, zaś całość procesu wpisu ASI do rejestru zarządzających od momentu jej zawiązania przed notariuszem do rejestracji w KRS (kiedy to staje się gotowa do wniesienia tam aktywów) zajmuje zazwyczaj od 3 do 6 miesięcy.

To dość długo. Z perspektywy inwestora czasami wręcz nieakceptowalnie długo. Dlatego dla osób, którym bardzo zależy na czasie mamy rozwiązanie pozwalające skrócić czas oczekiwania na ASI do niezbędnego minimum, liczonego w tygodniachZainteresowanych zapraszamy do kontaktu.

Jak wygląda pozyskiwanie przez ASI środków od inwestorów?

Status alternatywnej spółki inwestycyjnej stanowi pewien gorset, który zostaje nałożony na spółkę, ale nie zmienia to jej istoty tzn. mechanizmy funkcjonowania samej spółki pozostają niezmienne. 

ASI może zatem przykładowo:

  • dopuszczać inwestorów „na kapitał” poprzez emisje udziałów lub akcji – tutaj należy mieć na względzie fakt, że spółka akcyjna jest bardziej elastyczna i oferuje więcej możliwości;
  • osobną kwestią pozostaje zagadnienie czy ASI może zostać prosta spółka akcyjna, która daje w tym zakresie bardzo dużą elastyczność – pisałem o tym więcej w artykule „ASI, czyli jakich perspektyw inwestycyjnych dostarcza następca fizanów” 
  • alternatywne źródła finansowania (obligacje, pożyczki partycypacyjne) powinny być brane pod uwagę z uwzględnieniem przepisów o funduszach inwestycyjnych – wymagają rozważania case by case.

Każdorazowo ASI musi oceniać sposób kierowania oferty do inwestorów, a więc czy robi to publicznie (otwarte grono adresatów bądź grono zamknięte, ale przekraczające 149 osób) czy też niepublicznie, gdyż to determinuje charakter jej oferty i rygory, którym powinna ona podlegać. Oferta publiczna wiąże się bowiem z obowiązkiem przygotowania memorandum/prospektu informacyjnego i jego zatwierdzeniem przez KNF itp. 

Istnieją wyłączenia spod tych obowiązków ofert publicznych np. dla alternatywnych sposobów finansowania (typu crowdfunding), o wartości nie przekraczającej 5 mln euro.

Należy mieć przy tym na względzie, że co do zasady ASI może kierować swoją ofertę do klienta profesjonalnego (w rozumieniu przepisów o funduszach). W przypadku oferty publicznej ograniczenie to nie obowiązuje. 

Kiedy można wnosić aktywa do ASI?

Jest to możliwe dopiero od momentu pełnej rejestracji ASI w KNF i KRS. Ustawa o funduszach wymaga bowiem, aby wpis do rejestru zarządzających ASI nastąpił na etapie tworzenia ASI, czyli po zawiązaniu tej spółki, a przed jej zgłoszeniem do rejestru przedsiębiorców KRS. 

Oznacza to, że w przypadku wewnętrznie zarządzanej ASI procedura odbywa się w takiej kolejności:

  1. zawiązanie wewnętrznie zarządzanej ASI (u notariusza)
  2. rejestracja w KNF
  3. rejestracja w KRS
  4. wniesienie aktywów

zaś w przypadku zewnętrznie zarządzanej ASI procedura obejmuje:

  1. zawiązanie zew. zarządzającego ASI (u notariusza) – powstaje komplementariusz przyszłej ASI – może to też być już inny – istniejący już podmiot
  2. wpis komplementariusza do KRS
  3. zawiązanie zewnętrznie zarządzanej ASI w KRS przed notariuszem
  4. rejestracja ASI, którą zamierza zarządzać w KNF
  5. rejestracja ASI, którą zamierza zarządzać w KRS
  6. wniesienie aktywów do ASI

Co ASI raportuje do KNF?

Inaczej niż w przypadku funduszy inwestycyjnych, ASI wpisana do rejestru zarządzających, ma obowiązek monitorowania łącznej wartości aktywów wchodzących w skład portfeli inwestycyjnych oraz rocznego raportowania wskaźników ekonomicznych do KNF – sama zaś działalność ASI pozostaje zasadniczo poza sferą ingerencji Komisji.

Czy musimy mieć doradcę inwestycyjnego w zarządzie?

Nie. Specjalne wymogi dotyczące członków zarządu (jak np. posiadanie wykształcenia czy licencji doradcy inwestycyjnego albo kilkuletniego doświadczenia w instytucjach rynku finansowego) nie obowiązują ASI, która działa w oparciu o wpis do rejestru zarządzających ASI, a więc podmiotów, których łączna suma aktywów nie przekracza 100 mln euro (poniżej tego limitu pozostaje praktycznie całość rynku alternatywnych funduszy/spółek inwestycyjnych w Unii Europejskiej). 

Co więcej, taka „uproszczona” ASI jako podmiot mniej regulowany nie podlega pod następujące obowiązki:

  • brak obowiązku posiadania depozytariusza monitorującego stan jej aktywów;
  • brak zarządzającego TFI 
  • brak obowiązkowych wycen aktywów ASI (w przypadku „zwykłego” funduszu wyceny dokonywane są nie rzadziej niż co 3 miesiące). 

Powyższe powoduje, że koszty funkcjonowania ASI są o kilka rzędów wielkości mniejsze niż w przypadku zwykłych funduszy inwestycyjnych. Powoduje to również znaczne uproszczenie struktury organizacyjnej i w konsekwencji usprawnia podejmowanie decyzji w spółce. 

Czy mogę prowadzić inną działalność (niż inwestycyjną) w ASI?

To zależy od szczegółów danej sprawy. Z jednej strony należy mieć na uwadze, że w przypadku ASI przepisy bardzo wyraźnie mówią, iż jej „wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej […] jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną”. Czyli ASI zarządza cudzym kapitałem i na jej poziomie podejmowane są decyzje inwestycyjne w imieniu inwestorów i w ich interesie. 

ASI może podejmować działania nie mieszczące się wprost w ramach działalności inwestycyjnej tylko wtedy, gdy jeżeli taki obowiązek wynika z przepisów szczególnych, ale wówczas takie dodatkowe czynności muszą pozostawać w związku z główną działalnością jaką jest działalność inwestycyjna.

Czyli generalnie struktura funkcjonowania ASI powinna wyglądać tak, że ASI (jako wewnętrznie zarządzana ASI) albo komplementariusz ASI (jako zewnętrznie zarządzający) są niejako spółkami holdingowymi przez które przechodzi finansowanie. Natomiast core business inwestycyjny jest prowadzony na poziomie spółek celowych „poniżej” ASI.

Podsumowując, ASI daje dużą elastyczność działania w zakresie inwestowania, a jednocześnie nie jest obłożona gorsetem regulacyjnym co powoduje, że osoby organizujące kapitał inwestorów w ramach ASI i budujące portfel inwestycyjny mają (co do zasady) dużą swobodę działania. Oczywiście należy tutaj brać pod uwagę ograniczania wynikające z polityki i strategii inwestycyjnej, oraz z umów na podstawie których inwestorzy powierzają ASI swoje środki, ale sama idea ASI jako wehikułu inwestycyjnego jest bardzo atrakcyjna i niedroga w utrzymaniu, co tłumaczy jej rosnącą popularność.

Czytaj także: ASI wiedzie prym na polskim rynku kapitałowym