Alternatywne Spółki Inwestycyjne (ASI) nie bez powodu cieszą się dużym zainteresowaniem, przede wszystkim ze względu na stosunkowo niskie wymagania regulacyjne w porównaniu do innych wehikułów finansowych, a także atrakcyjne zasady opodatkowania ASI. Jak jednak wygląda funkcjonowanie takiej spółki w praktyce? W niniejszym wpisie zostaną omówione najnowsze zmiany w przepisach, które nakładają na zarządzającego ASI nowe obowiązki.

W artykule:
1. Nowe kryterium uznania za klienta profesjonalnego
2. Co z dotychczasowymi inwestorami traktowanymi jako klienci profesjonalni?
3. Ograniczenia w zaciąganiu pożyczek dla ASI
4. Jakie obowiązki wynikające ze zmiany przepisów mają zarządzający ASI?
5. Co jeszcze uległo zmianie?
6. Czym jest Alternatywna Spółka Inwestycyjna?
7. Podsumowanie

Co uległo zmianie w przepisach krajowych:

  • warunki, jakie trzeba spełnić, by osoba fizyczna mogła zostać uznana za „klienta profesjonalnego”,
  • zarządzający ASI mają obowiązek prowadzenia strony internetowej,
  • na zarządzających ASI wprowadzono obowiązki publikacyjne dotyczące zrównoważonego rozwoju,
  • rozszerzono katalog przypadków, w których Komisja Nadzoru Finansowego może wykreślić podmiot z rejestru zarządzających Alternatywną Spółką Inwestycyjną.

Nowe kryterium uznania za klienta profesjonalnego

Najważniejsze zmiany, jakie zostały wprowadzone pod koniec września dotyczą kategorii podmiotów, którym ASI ma prawo oferować swoje usługi.

Zasadą jest, że wspólne inwestowanie z Alternatywną Spółką Inwestycyjną możliwe jest dla podmiotów profesjonalnych, takich jak np. banki czy fundusze inwestycyjne i domy maklerskie. Wynika to z ogólnej tendencji do jak największej ochrony osób fizycznych, niebędących instytucjami finansowymi, które bez odpowiedniej wiedzy i doświadczenia mogłyby podejmować nadmierne ryzyko inwestycyjne. Istnieje jednak wyjątek – osoby fizyczne, które posiadają odpowiednią wiedzę i doświadczenie, mogą podejmować współpracę z ASI.

Do tej pory wystarczające było złożenie przez daną osobę wniosku o traktowanie go jak klienta profesjonalnego oraz ustalenie (weryfikacja) przez zarządzającego ASI, że osoba ta faktycznie posiada wiedzę o konsekwencjach i ryzykach wynikających z inwestowania.

Nowe zasady ograniczają możliwość oferowania przez ASI produktów osobom fizycznym. Wprowadzony został dodatkowy wymóg dokonania przez taką osobę wkładu w kwocie co najmniej 60.000 euro! Inwestorzy muszą jednak pamiętać, że środki na wkład nie mogą pochodzić z pożyczki, darowizny lub innej umowy zawartej z ASI, czy podmiotem powiązanym z Alternatywną Spółką Inwestycyjną.

Wprowadzenie tego progu majątkowego jak się wydaje – stanowi długo wyczekiwane przez KNF – ograniczenie dostępności inwestowania w ASI przez osoby fizyczne, co KNF traktuje/traktował jako zagrożenie dla rynku. Trzeba przyznać, że dla doświadczonych inwestorów ten próg zapewne nie będzie zaporowy, a rzeczywiście może zniechęcać do czy utrudniać inwestowanie osobom niedoświadczonym.

Co istotne, powyższego wymogu dokonania wkładu w kwocie co najmniej 60.000 euro nie stosuje się, gdy co najmniej połowę inwestorów w ASI stanowią klienci profesjonalni w rozumieniu ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu Alternatywnymi Funduszami Inwestycyjnymi, co ma świadczyć o wiarygodności danej ASI na rynku usług finansowych i przekładać się na bezpieczeństwo klientów będących osobami fizycznymi. Należy jednak podkreślić, że w tym przypadku ponad połowę inwestorów muszą stanowić klienci profesjonalni (np. banki, fundusze inwestycyjne) a nie klienci uznani przez zarządzającego ASI za klientów profesjonalnych. 

W związku ze zmianą przepisów Alternatywna Spółka Inwestycyjna ma obowiązek poinformowania swoich inwestorów o zmianach dotyczących wspólnego inwestowania z ASI poprzez zamieszczenie na swojej stronie internetowej informacji o zmianie przepisów.

Co z dotychczasowymi inwestorami traktowanymi jako klienci profesjonalni?

Dotychczasowi inwestorzy będący osobami fizycznymi, którzy nie spełniają nowych warunków i uczestniczą w ASI, w której instytucje profesjonalne nie posiadają ponad połowy udziałów nie muszą się niepokoić – w dalszym ciągu pozostaną inwestorami tej Alternatywnej Spółki Inwestycyjnej. Jedyne ograniczenie dotyczy zakazu obejmowania nowych praw uczestnictwa, jak np. obejmowania nowych udziałów.

Jeśli tacy inwestorzy będą chcieli rozszerzyć zakres wspólnego inwestowania z Alternatywną Spółką Inwestycyjną, będą musieli dokonać wkładu w łącznej wysokości 60.000 euro.

W przypadku gdy w danej ASI uczestniczą klienci profesjonalni (klienci profesjonalni w rozumieniu ustawy, a nie osoby fizyczne uznane przez zarządzającego ASI za klientów profesjonalnych) i posiadają ponad połowę udziałów w ASI, nie powstaje obowiązek dokonania wkładu w łącznej wysokości ponad 60.000 euro. 

ASI NA SPRZEDAŻ, Alternatywna Spółka Inwestycyjna na Sprzedaż

Ograniczenia w zaciąganiu pożyczek dla ASI

Według nowych przepisów zarządzajacy ASI nie mogą zawrzeć umowy pożyczki, dokonywać emisji obligacji itp., jeżeli drugą stroną umowy jest osoba fizyczna, która nie jest klientem profesjonalnym, co jest konsekwencją „uszczelniania” systemu omówionego powyżej.

Jakie obowiązki wynikające ze zmiany przepisów mają zarządzający ASI?

Zarządzający ASI mają dodatkowe obowiązki tj.:

  • założenie strony internetowej, na której mają być publikowane komunikaty i oświadczenia, o których mowa w dalszej części wpisu (wymóg obowiązuje już od 29 września 2023 r.),
  • poinformowanie inwestorów o zmianach dotyczących inwestowania wspólnie z ASI przez osoby fizyczne (termin upływa w dniu 30 października 2023 r.).

Warto przypomnieć o istniejących od niedawna obowiązkach informacyjnych płynących z regulacji unijnych (w głównej mierze z tzw. rozporządzenia SFDR).

Z przepisów unijnych (rozporządzenia i dyrektywy) wynika, że punktem wyjścia dla uczestników rynku finansowego (w tym ASI) powinno być branie pod uwagę wpływu oferowanych produktów finansowych na środowisko, czynniki społeczne, zrównoważony rozwój itd. 

Jeśli Alternatywna Spółka Inwestycyjna bierze te czynniki pod uwagę, ma obowiązek publikacji oświadczenia (na swojej stronie internetowej) na temat przyjętej przez siebie strategii w zakresie due diligence w odniesieniu do głównych niekorzystnych skutków decyzji inwestycyjnych. Co więcej, jeśli ASI promuje zrównoważony rozwój, tj. aspekt środowiskowy czy społeczny, ma obowiązek informować, w jaki sposób zapewnia uwzględnienie tych aspektów, co ma zapobiegać uprawnianiu przez instytucje tzw. „greenwashingu”.

Natomiast jeśli Alternatywna Spółka Inwestycyjna nie bierze tych czynników pod uwagę, musi dokonać swoistego rodzaju „samokrytyki” i w opublikowanym oświadczeniu uzasadnić, dlaczego nie bierze pod uwagę czynników środowiskowych.

Obowiązek publikowania powyższych informacji powstaje niezależnie od wielkości inwestycji dokonywanych przez ASI oraz etapu jej rozwoju. Nawet jeśli spółka dopiero rozpoczyna działalność i tak ma obowiązek założenia strony internetowej i publikowania oświadczeń dotyczących zrównoważonego rozwoju. 

Należy również pamiętać, że w sprawozdaniu z działalności dołączanym do sprawozdania finansowego spółki po zakończeniu jej roku obrotowego, powinna zostać zawarta informacja o uwzględnianiu (lub nie) unijnych kryteriów dotyczących zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej.

Co jeszcze uległo zmianie?

Poszerzono przypadki, w których KNF ma prawo do wykreślenia zarządzającego ASI z rejestru zarządzających. Są to:

  • wykreślenie spółki z KRS,
  • nieuiszczenie opłaty za wpis do rejestru zarządzających ASI,
  • nieuiszczenie rocznej opłaty na pokrycie kosztów nadzoru nad rynkiem kapitałowym (750 euro),
  • nieprzekazanie Komisji Nadzoru Finansowego sprawozdania okresowego.
MASZ PYTANIA, SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI

Czym jest Alternatywna Spółka Inwestycyjna?

Alternatywna Spółka Inwestycyjna jest jedną z form alternatywnych funduszy inwestycyjnych, inną niż specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty i fundusz inwestycyjny zamknięty. Celem działalności Alternatywnych Spółek Inwestycyjnych jest zbieranie aktywów od iwnestorów w celu lokowania ich w interesie tych inwestorów zgdonie z określoną polityką inwestycyjną. ASI można prowadzić w różnych formach – może to być spółka kapitałowa, jak również w ramach spółki europejskiej, spółki komandytowej lub spółki komandytowo-akcyjnej. O tym, jak ASI funkcjonują od strony podatkowej przeczytasz w tym artykule: Alternatywne spółki Inwestycyjne 2023.

Podsumowanie

Analizując charakter wprowadzonych zmian w przepisach w polskim porządku prawnym można zauważyć tendencję do ograniczania dostępu do inwestowania w ramach ASI przez osoby niedoświadczone, które mogłyby ryzykować oszczędności całego życia nie mając odpowiedniej wiedzy i zasobów.

Ochrona podmiotów nieprofesjonalnych na rynku usług finansowych jest w oczywiście wskazana i służy wprowadzeniu większego bezpieczeństwa transakcji, jednak treść przepisów może zniechęcić do inwestowania w Alternatywną Spółkę Inwestycyjną osoby, które z jednej strony posiadają wiedzę i doświadczenie potrzebne do podejmowania odpowiedzialnych decyzji, jednak początkowo nie chcą inwestować większych kwot (ponad 60.000 euro). Z obserwacji działalności naszych klientów prowadzących ASI wynika jednak, że nowelizacja przepisów nie powinna spowodować istotnego spadku zainteresowania ofertą ASI.

Z kolei nałożenie obowiązków informacyjnych na wszystkie podmioty, niezależnie od etapu ich rozwoju, możne być oceniane jako „sztuka dla sztuki”, stanowiąca wyraz tendencji prośrodowiskowych UE i powodująca niedogodności dla Alternatywnych Spółek Inwestycyjnych rozpoczynających swoją działalność, co przejawia się w konieczności prowadzenia strony www i publikowania oświadczeń wymaganych przepisami.

Wprowadzenie tych obowiązków (raportowanie i dokumentacja związana z działalnością w ramach zrównoważonego rozwoju) jest przejawem niepokojącej drogi, jaką obiera ustawodawstwo unijne, którego skutkiem jest nadmierna ilość regulacji prawnych (RODO, obowiązki związane z przeciwdziałaniem praniu brudnych pieniędzy, zrównoważony rozwój i wiele innych), co prowadzi do niewspółmiernego obciążenia niewielkich przedsiębiorców, którzy nie zawsze dysponują odpowiednim zapleczem, by sprostać wymaganiom nakładanym przez kolejne regulacje.

Chcesz założyć ASI? A może potrzebujesz pomocy w podejmowaniu konkretnych decyzji inwestycyjnych?

SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI