Jak skutecznie utracić rezydencję podatkową w Polsce?

Implementując Dyrektywę Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. wprowadzony został do polskiego systemu podatkowego tzw. podatek od wyjścia czy też podatek od dochodów z niezrealizowanych zysków. Exit tax to podatek od niezrealizowanych zysków kapitałowych, który obrazowo można przedstawić jako podatek od teoretycznego dochodu, który firma osiągnęłaby, gdyby sprzedała swój majątek w Polsce. Stawką w wysokości 19% objęty jest hipotetyczny zysk, który rozumiany jest jako różnica między rynkową a podatkową wartością przenoszonych składników majątku.
Nowy podatek zapłacą osoby fizyczne i prawne. Opodatkowane będzie nie tylko przeniesienie przez przedsiębiorstwo składników majątku, czy zorganizowanej części przedsiębiorstwa poza granice Polski, ale także zmiana rezydencji podatkowej przez obywatela gdy łączna wartość przenoszonych aktywów podatnika nie przekroczy kwoty 4 mln zł.
Nie dziwi fakt, że w ostatnich miesiącach 2018 roku dość mocno wzrosła ilość przedsiębiorców ubiegających się o zmianę rezydencji podatkowej. W 2019 podatnicy nadal rozpatrują ten krok, chcąc zdążyć ze zmianą miejsca opodatkowania zanim wartość przenoszonych aktywów przekroczy 4 mln zł.
Utrata przez podatnika rezydencji podatkowej w kraju wydaje się być prostą urzędową kwestią. Praktyka pokazuje, że jest inaczej – wiele wątpliwości nastręcza moment utraty takiej rezydencji. W polskim prawie podatkowym brak jest jednoznacznych procedur regulujących tę kwestię.
Czym jest rezydencja podatkowa w Polsce?
Odpowiedzi na pytanie czym jest rezydencja podatkowa najlepiej jest szukać bezpośrednio
w ustawie. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych polskim rezydentem podatkowym, czyli osobą, która podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów jest osoba fizyczna, która:
- posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) albo
- przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Na podstawie powyższego przepisu i w oparciu o wyrok WSA w Gdańsku I SA/Gd 254/13 można jasno sfomułować warunek konieczny do skutecznej utraty rezydentury – żaden z powyższych punktów nie może być spełniony.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że dla osób fizycznych rok podatkowy jest rokiem kalendarzowym, dlatego osoby, które biorą pod uwagę zmianę rezydencji powinny przeliczyć liczbę dni spędzonych poza granicami Polski w danym roku.
O ile pobyt na terenie Rzeczypospolitej przez czas dłuższy niż 183 dni nie budzi wątpliwości o tyle warto uważnie przyjrzeć się pojęciu posiadania w Polsce „centrum interesów osobistych lub gospodarczych”.
Co to oznacza, że mamy tzw. centrum interesów w Polsce?
Organy podatkowe pochyliły się już nad analizą tych pojęć. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji nr. IPPB4/415-325/13-4/JK2 z dnia 23.07.2013 roku wskazał, że przez centrum interesów osobistych należy rozumieć „wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczną, polityczną, kulturalną, obywatelską, przynależność do organizacji/klubów, uprawianie hobby” a tymczasem centrum interesów gospodarczych to „przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe”. Dla organów podatkowych ważne może być nie tylko miejsce zamieszkania rodziny podatnika ale nawet przynależność do polskiego klubu sportowego, dlatego należy wziąć pod uwagę rezygnację z członkostwa w społecznych, kulturalnych, politycznych klubach czy organizacjach, likwidację kont bankowych i inwestycji. Skuteczna utrata polskiej rezydencji podatkowej wymaga konsekwencji i drobiazgowej oceny niemal wszystkich aspektów życia.
Gorliwość z jaką organy podatkowe analizują kwestie związane z rezydencją podatkową świetnie obrazuje poziom wnikliwości w interpretowaniu definicji ogniska domowego podatnika przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy:
„(…) według Komentarza do Modelowej Konwencji OECD, posiadanie stałego ogniska domowego oznacza, iż osoba fizyczna urządziła je i zastrzegła dla swojego trwałego użytkowania, w przeciwieństwie do przebywania w konkretnym miejscu, ale w takich warunkach, z których wynika, że dany pobyt jest zamierzony na krótki czas. Zgodnie z Komentarzem, istotnym czynnikiem jest trwałość zamieszkania, dbałość o ognisko domowe, przez co należy rozumieć, że osoba zainteresowana czyni wszystko, co jest niezbędne, aby mieć to mieszkanie do własnej dyspozycji w każdym czasie, w sposób ciągły, a nie od czasu do czasu, na pobyt, który z różnych względów może mieć charakter krótkotrwały”.
a jeśli podatnik posiada dwa miejsca, które można uznać za ognisko domowe w dwóch państwach to:
„(…) pierwszeństwo ma państwo, z którym osobiste i ekonomiczne powiązania danej osoby są ściślejsze. Przez takie powiązania Komentarz nakazuje rozumieć ośrodek interesów życiowych, przy ustalaniu którego należy wziąć pod uwagę stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, miejsce działalności gospodarczej i miejsce, z którego zarządza swoim mieniem. (…)” – (interpretacja indywidualna nr ITPB2/415-645a/13/IB z 23 września 2013).
Międzynarodowa wymiana informacji o podatnikach tzw. CRS
Skrupulatność i konsekwencję przy zmianie rezydencji podatkowej należy zachować także po przeniesieniu rezydentury, gdyż podatników kontroluje czujny system CRS tj. Common Reporting Standard, który zapewnia międzynarodową wymianę informacji o podatnikach. Wymogi CRS obligują instytucje finansowe (m.in. banki, domy maklerskie, fundusze inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń) do zbierania i przesyłania informacji na temat rezydencji podatkowej klientów. W Polsce rozwiązania te wprowadzone zostały ustawą z dnia 9 marca 2017r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami. Należy podkreślić, że w świetle owej ustawy informacje gromadzone przez organy podatkowe nie podlegają ochronie tajemnicą bankową lub zawodową.
Zmiana rezydencji podatkowej po 1 stycznia jest nadal możliwa, jednak wymaga odpowiedniego przygotowania i określenia jakie aktywa będą podlegały ewentualnemu opodatkowaniu. Wartość rynkowa aktywów jest uzależniona od kondycji samych rynków finansowych, a ta jest przecież bardzo dynamiczna. Tak więc zaplanowanie wyprowadzki z kraju będzie wymagało od nas bardzo przemyślanego planu działania.


Blog pod redakcją dr Anny Marii Panasiuk

Założyciel i partner zarządzający kancelarii Panasiuk & Partners. Wieloletni doradca klienta w wealth management. Kieruje zespołem prawników, doradców podatkowych i księgowych, gdzie usługi zespołu skierowane są na efektywne zarządzenia portfelem klientów.
Autorzy

dr Anna Maria Panasiuk
partner zarządzający | adwokat | wealth advisor
Andrzej Sałamacha
partner, radca prawny
Magda Kwiatkowska
radca prawny
Szczepan Adamski
OF COUNSEL | PRAWNIK | PREZES ZARZĄDU YOURS SP. Z O.O.
Sabina Tyszko
konsultant podatkowy
Piotr Świąć
adwokat
Adam Apel
doradca podatkowy
Monika Baran
radca prawny
Kamil Kowalik
doradca podatkowy
Katarzyna Bieńkowska
radca prawny,
doradca podatkowy YOURS Panasiuk
Paweł Szumowski
aplikant radcowski
Yours Panasiuk
Edyta Winnicka
prawnik
Antoni Goraj
radca prawny
Katarzyna Zając
aplikant radcowski
Yours Panasiuk
Paweł Turek
doradca podatkowy
Michał Nowacki
radca prawny
Sylwia Rybicka
dyrektor ds. rozwoju
Sylwia Rozwandowicz
adwokat
Marta Kwiatkowska - Abramowska
asystent prawny
dr Adam Barcikowski
head of tax | doradca podatkowy
Dorota Sajewicz
investment partner
dr Maja Czarzasty- Hercberg
OF COUNSEL/RADCA PRAWNY
Maciej Małachowski
aplikant radcowski
Klaudia Borkowska
Aplikantka adwokacka
Archiwum
-
2023
-
2022
-
Grudzień
- POLISH FAMILY FOUNDATION – A new solution for entrepreneurs
- POLSKA FUNDACJA RODZINNA – nowe rozwiązanie dla przedsiębiorców
- INVESTMENT FUNDS IN THE NETHERLANDS – ABC OF SETTING UP OF AIF
- FUNDUSZE INWESTYCYJNE W HOLANDII – ABC ZAŁOŻENIA AFI
- TAX INCENTIVES TO INVEST IN AN ALTERNATIVE INVESTMENT FUND (AIF)
- ZACHĘTY PODATKOWE DO INWESTYCJI W ALTERNATYWNĄ SPÓŁKĘ INWESTYCJNĄ (ASI)
-
Listopad
-
Październik
- CAN AN ALTERNATIVE INVESTMENT FUND SERVE THE PURPOSES OF PRIVATE INVESTMENTS?
- CZY ALTERNATYWNA SPÓŁKA INWESTYCYJNA MOŻE SŁUŻYĆ PRYWATNYM INWESTYCJOM?
- M&A – TRANSACTION TRIVIA IN MERGERS & ACQUISITIONS
- M&A – CIEKAWOSTKI TRANSAKCJI MERGERS & ACQUISITION
- HISZPAŃSKA REZYDENCJA PODATKOWA – PUZZLE DLA WTAJEMNICZONYCH!
- Spanish tax residence – jigsaw puzzles for the initiated!
-
Wrzesień
-
Sierpień
-
Lipiec
-
Maj
- PODWÓJNA REZYDENCJA PODATKOWA – 4 PRZYKŁADY POWSTANIA [CZĘŚĆ II OSOBY PRYWATNE]
- DUAL TAX RESIDENCE – 4 EXAMPLES OF ITS EMERGENCE [PART II NATURAL PERSONS]
- INVESTORS’ Q&A ABOUT THE ALTERNATIVE INVESTMENT FUNDS
- O CO NAJCZĘŚCIEJ PYTAJĄ INWESTORZY W KONTEKŚCIE ASI (ALTERNATYWNYCH SPÓŁEK INWESTYCYJNYCH)?
- REVOLUTION ON THE MERGERS & ACQUISITIONS MARKET – RECORD-BREAKING M&A TRANSACTIONS IN POLAND
- REWOLUCJA NA RYNKU FUZJI I PRZEJĘĆ – REKORDOWE TRANSAKCJE M&A W POLSCE
- 7 SINS COMMITTED WHILE RUNNING A BUSINESS AND MAKING INVESTMENTS
- 7 GRZECHÓW PRZY PROWADZENIU BIZNESU I INWESTYCJACH
-
Kwiecień
-
Marzec
-
Luty
- SIMPLE CONSERVATIVE INVESTMENTS. HISTORICAL ANALYSIS OF THE LAST 20 YEARS
- PROSTE INWESTYCJE KONSERWATYWNE. ANALIZA HISTORYCZNA OSTATNICH 20 LAT
- CZY WARTO ZAMIESZKAĆ W HISZPANII? PRAWO BECKHAMA, CZYLI JAK NIE PŁACIĆ PODATKÓW W HISZPANII
- IS IT WORTH LIVING IN SPAIN? BECKHAM 'S LAW, HOW TO AVOID PAYING TAXES IN SPAIN
- ESTONIAN CIT 2022 AS A REMEDY FOR THE POLISH DEAL
- ESTOŃSKI CIT 2022 JAKO REMEDIUM NA POLSKI ŁAD
-
Styczeń
- HOW CAN YOU SET UP AN ALTERNATIVE INVESTMENT FUND IN A FEW WEEKS?
- JAK MOŻNA ZAŁOŻYĆ ALTERNATYWNĄ SPÓŁKĘ INWESTYCYJNĄ W KILKA TYGODNI?
- DO CLOSED-END INVESTMENT FUNDS STILL PAY OFF?
- CZY FUNDUSZE INWESTYCYJNE ZAMKNIĘTE JESZCZE SIĘ OPŁACAJĄ?
- 6 REASONS WHY IT IS WORTH DEVELOPING A BUSINESS OUTSIDE POLISH BORDERS
- 6 POWODÓW, DLA KTÓRYCH WARTO ROZWIJAĆ BIZNES POZA POLSKĄ
-
Grudzień
-
2021
-
Grudzień
-
Listopad
-
Październik
- LIFE IN TENERIFE – TAXES AND REAL ESTATE IN THE CANARY ISLANDS
- TENERYFA NA ŻYCIE – PODATKI I NIERUCHOMOŚCI NA WYSPACH KANARYJSKICH
- TURNKEY REORGANISATION – HOW TO PREPARE A BUSINESS FOR INTERNATIONAL EXPANSION
- REORGANIZACJA POD KLUCZ CZYLI JAK PRZYGOTOWAĆ BIZNES NA EKSPANSJĘ ZAGRANICZNĄ
- BUSINESS EXPANSION OUTSIDE THE EU – LET’S HAVE A LOOK AT OTHER CONTINENTS
- EKSPANSJA BIZNESU POZA UE – SPÓJRZMY NA INNE KONTYNENTY
-
Wrzesień
-
Sierpień
- MAJĄTEK RODZINNY
- COMPANY RELOCATION WITHIN THE EU: PROCESS ANALYSIS AND CASE STUDY
- PRZENIESIENIE SPÓŁKI W OBRĘBIE UE: ANALIZA PROCESU I CASE STUDY
- SCALING UP BUSINESS. TAXES IN ESTONIA, ITALY, UNITED KINGDOM, MALTA AND CYPRUS – COMPARISON
- EKSPANSJA BIZNESU. PODATKI W EUROPIE.
- POLSKI ŁAD OCZAMI PRZEDSIĘBIORCY
-
Lipiec
- EXPANDING NEXT DOOR – THE CZECH REPUBLIC, SLOVAKIA, GERMANY, ROMANIA
- EKSPANSJA PO SĄSIEDZKU – CZECHY, SŁOWACJA, NIEMIECY, RUMUNIA
- CONVERTIBLE DEBT IN POLAND
- CONVERTIBLE DEBT PRZY INWESTYCJACH PRE-SEED
- AIFs (ALTERNATIVE INVESTMENT FUNDS) LEAD THE WAY ON THE POLISH CAPITAL MARKET
- ASI WIEDZIE PRYM NA POLSKIM RYNKU KAPITAŁOWYM
- FAMILY FOUNDATIONS IN POLAND. CONCEPT VERSUS ENTREPRENEURS’ EXPECTATIONS
- FUNDACJA RODZINNA W POLSCE. ISTOTA POMYSŁU A OCZEKIWANIA PRZEDSIĘBIORCÓW
-
Czerwiec
- CORPORATE TAX RELIEF AND INCENTIVES FOR INVESTORS – NEW (BETTER?) SOLUTIONS
- ULGI PODATKOWE I ZACHĘTY DLA INWESTORÓW – IDZIE NOWE (LEPSZE?)
- 9% CIT ZAMIAST 19%, JAK PŁACIĆ NIŻSZY PODATEK
- CYPRUS VS. UNITED ARAB EMIRATES, WHERE TO MOVE? CHANGE OF TAX RESIDENCE
- CYPR VS. ZJEDNOCZONE EMIRATY ARABSKIE, GDZIE SIĘ WYPROWADZIĆ? ZMIANA REZYDENCJI PODATKOWEJ
-
Maj
-
Kwiecień
-
Marzec
-
Luty
-
Styczeń
- 6 MAJOR CHANGES IN THE BEHAVIOUR OF PRIVATE INVESTORS AND THEIR PORTFOLIOS IN 2020
- 6 GŁÓWNYCH ZMIAN W ZACHOWANIACH I PORTFELACH INWESTORÓW PRYWATNYCH W ROKU 2020
- TAX SIMPLIFICATION 2021 IN POLAND – A MAGNET FOR FOREIGN INVESTORS
- UPROSZCZENIA PODATKOWE 2021 W POLSCE – MAGNESEM DLA INWESTORÓW ZAGRANICZNYCH
- ALTERNATIVE INVESTMENT FUND (AIF) – A FIRST-CLASS INVESTMENT VEHICLE AT YOUR FINGERTIPS
- ALTERNATYWNA SPÓŁKA INWESTYCYJNA (ASI). PIERWSZORZĘDNY WEHIKUŁ INWESTYCYJNY NA WYCIĄGNIĘCIE RĘKI
- ESTONIAN CIT – EFFECTIVE REDUCTION IN CORPORATE TAX IN POLAND
- CIT ESTOŃSKI – EFEKTYWNE OBNIŻENIE OPODATKOWANIA SPÓŁEK W POLSCE
-
Grudzień
-
2020
-
Grudzień
-
Listopad
- WE BREAK STEREOTYPES! PRECONCEPTIONS ABOUT LAWYERS AND THE REALITY OF BUSINESS
- AM I REALLY SAVING MYSELF MONEY? TODAY I WILL SAVE 100 PLN TO LOSE 1000 PLN TOMORROW
- ŁAMIEMY STEREOTYPY! CZYLI PRZEKONANIA O PRAWNIKACH, A REALIA BIZNESU
- CZY TO NAPRAWDĘ OSZCZĘDNOŚĆ? DZIŚ „ZAOSZCZĘDZĘ” 100 ZŁ ŻEBY JUTRO STRACIĆ 1000 ZŁ
- ZAPRASZAMY do MONAKO
- WHY IS IT WORTH BECOMING A TAX RESIDENT OF MONACO?
- DLACZEGO WARTO ZOSTAĆ REZYDENTEM MONAKO? PODATKI W MONAKO
-
Październik
-
Wrzesień
-
Sierpień
-
Czerwiec
- THE WORLD IS CHANGING, AND YOU ARE STILL LOOKING FOR A UNICORN? In this article, we tell you everything you need to know to find one
- ŚWIAT SIĘ ZMIENIA, A TY WCIĄŻ SZUKASZ JEDNOROŻCA. Wszystko co musisz wiedzieć aby go znaleźć napisaliśmy tutaj
- KRYZYSOWE INWESTYCJE, CZYLI: ODWAŻNA INWESTYCJA WYMAGA OSTROŻNEGO PLANOWANIA
- JAK TRWOGA TO DO PRAWNIKA – NIEPOKOJĄCE TENDENCJE WŚRÓD STARTUPÓW
-
Maj
-
Kwiecień
- AMERICAN TAX COMPETITION. HELPFUL OR „HARMFUL”
- KONKURENCJA PODATKOWA PO AMERYKAŃSKU. POŻĄDANA, CZY „SZKODLIWA”
- PIENIĄDZE TO NIE WSZYSTKO. Czyli jak inwestować, żeby nie stracić
- INVESTING IN HARD TIMES: HOW TO SET UP YOUR BUSINESS IN NEW YORK
- APETYT NA INWESTYCJE W TRUDNYCH CZASACH. SPÓŁKA W NOWYM YORKU
- WPŁYW PANDEMII NA TRANSAKCJE FUZJI I PRZEJĘĆ
- IMPACT OF A PANDEMIC ON MERGERS AND ACQUISITIONS
- PODATKI NA TRUDNE CZASY
-
Marzec
-
Luty
-
Grudzień
-
2019
-
2018
-
2017
-
2016
-
2015
-
Grudzień
-
Listopad
- Zwrot PCC od czynności restrukturyzacyjnych z udziałem spółek komandytowo-akcyjnych
- Zmiany podatkowe na Cyprze zachętą dla potencjalnych inwestorów
- Cypryjskie fundusze inwestycyjne mogą korzystać ze zwolnienia podatkowego w Polsce
- Nowe sankcje za niezłożenie sprawozdania finansowego
- Europejskie poświadczenie dziedziczenia
-
Październik
-
Lipiec
-
Grudzień
Kategorie
- Alternatywna Spółka Inwestycyjna (19)
- Inwestycje (56)
- Jurysdykcje (13)
- M&A (14)
- Podatki (81)
- Polska Fundacja Rodzinna (6)
- Polska Spółka Holdingowa (2)
- Prawo (44)
- Relokacja (9)
- Reorganizacja (6)
- Rezydencja Podatkowa (13)
- Rozliczanie Podatku (5)
- Sukcesja (10)
- Sukcesja rodzinna (2)
- Ulgi Podatkowe (5)
- Wealth Advisory (11)
- Wyjście za granicę (18)
- Zabezpieczenie aktywów (2)

Nowe publikacje
Chcesz być na bieżąco, wpisz mail, a otrzymasz nowe publikacje prosto do skrzynki: