Zmiany w rozwoju biznesu ostatnich miesięcy pozwalają nam patrzeć bardziej otwarcie na transfer biznesu z jednego kraju do innego. Polscy przedsiębiorcy coraz częściej zgłaszają potrzebę ekspansji i rozwoju biznesu w Europie lub w USA, i coraz częściej zdarzają się przypadki, w których zachodzi potrzeba przeniesienia spółki z jednego kraju do innego. A w ramach Unii Europejskiej, czy Szwajcarii jest to obecnie możliwe i coraz powszechniej praktykowane przy udziale polskich sądów.

W artykule:
1. PRZENIESIENIE SPÓŁKI Z KRAJU DO KRAJU – ZACHOWAJ CIĄGŁOŚĆ DZIAŁALNOŚCI
2. Z CYPRU DO POLSKI – ANALIZA PROCESU ZMIANY SIEDZIBY SPÓŁKI
3. CO MOŻE PÓJŚĆ NIE TAK? NA CO UWAŻAĆ PRZEPROWADZAJĄC BIZNES Z CYPRU

PRZENIESIENIE SPÓŁKI Z KRAJU DO KRAJU – ZACHOWAJ CIĄGŁOŚĆ DZIAŁALNOŚCI

Taki proces nazywamy redomicyliacją (więcej o temacie pisaliśmy w artykule: Redomicyliacja, czyli jak przenieść biznes do innego kraju), a polega on na przeniesieniu siedziby spółki założonej zgodnie z ustawodawstwem Państwa Członkowskiego do innego kraju należącego do Unii Europejskiej. Rozwiązanie w postaci takiej redomicyliacji jest możliwe od 2017 roku, gdy pojawiły się przełomowe orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE (TSUE), a potem polskiego Sądu Najwyższego. Na ich podstawie – zgodnie ze swobodą przepływu kapitału – można dokonywać relokacji spółki bez konieczności jej likwidacji.

Dla przykładu spółka w Polsce może zaprzestać działalności w kraju i zacząć ją prowadzić w Luksemburgu, a spółka na Malcie może zacząć ją prowadzić w Warszawie, być zarejestrowana w polskim KRS i wyrejestrowana z rejestru handlowego na Malcie.

Co prawda polskie przepisy, jak i przepisy różnych państw nadal zakładają procedury wyrejestrowania analogiczne jak przy likwidacji, jednak nie ma konieczności faktycznej likwidacji spółki. Taka spółka może prowadzić działalność od wskazanej daty w innym, wybranym miejscu w Europie. 

Ponieważ nadal działamy na gruncie precedensowym – nie ma jeszcze wypracowanych przepisów wykonawczych, czasem nie ma też i praktyki, a rejestry w niektórych krajach mogą działać po omacku. Mimo, że proces ten jest stosunkowo nieskomplikowany, to ważne jest abyśmy mieli do czynienia zarówno z prawnikiem doświadczonym w tym zakresie i jeśli to możliwe (i mamy na to wpływ), z doświadczonym sądem w zainteresowanych krajach. Wówczas taki proces można przeprowadzić relatywnie szybko. Rekord zespołu Panasiuk & Partners to 5 tygodni.

Ale może pójść też inaczej. Ponieważ w procesie uczestniczą prawnicy oraz sądy (lub organy rejestrowe) w dwóch różnych krajach to może się zdarzyć, że nasz partner lub sąd wybranego kraju – ze względu na nieznajomość takiego procesu – może go po prostu przedłużać. 

Z CYPRU DO POLSKI – ANALIZA PROCESU ZMIANY SIEDZIBY SPÓŁKI

Poniżej dokładna analiza takiego procesu na przykładzie zmiany siedziby spółki z Nikozji na Cyprze na Warszawę. Ku przestrodze wskazujemy wszystkie potknięcia, które mogą spowodować przedłużenie procesu. Ich dokładne poukładanie zawczasu może pomóc w sprawnym przeprowadzeniu całej procedury.

Sam proces w praktyce przypomina bardziej likwidację spółki, niżeli zmianę jej siedziby. Zakres czynności koniecznych do przeprowadzenia pełnego postępowania podzielony jest na kilka etapów, tj.:

  1. zmiana umowy spółki cypryjskiej poprzez dopisanie postanowienia o możliwości zmiany siedziby spółki w obrębie Unii Europejskiej (standardowe zapisy umowy spółek cypryjskich nie uwzględniają takiej możliwości); podjęcie uchwały wspólników w przedmiocie akceptacji zmian do umowy spółki; zawiadomienie rejestru spółek cypryjskich o dokonanej zmianie;
  2. uzyskanie zgody rejestru spółek cypryjskich na przeniesienie siedziby spółki do innego kraju wewnątrz Unii Europejskiej oraz publikacja ogłoszenia o podjętej uchwale wspólników spółki w dwóch dziennikach (kopię publikacji należy złożyć w rejestrze spółek w terminie 14 dni od daty publikacji;

    Do wniosku o uzyskanie ww. zgody należy dołączyć oświadczenie dyrektorów spółki zawierające dane spółki, charakter jej działalności, proponowaną nazwę firmy kontynuowanej spółki, pod którą spółka będzie działać poza Cyprem, wskazanie nowej jurysdykcji, w której spółka zamierza kontynuować swoją działalność, nazwę i adres organu rejestrującego spółkę w nowej jurysdykcji, jak również proponowaną datę ustanowienia nowej siedziby spółki poza granicami Cypru.

    Dodatkowo, warunkiem uzyskania ww. zgody rejestru jest:
    • przedłożenie śródrocznego sprawozdania finansowego przedstawiającego wartość rynkową majątku spółki, zatwierdzonego uchwałą wspólników spółki
    • przedłożenie oświadczenia o wypłacalności spółki sporządzone przez dyrektorów spółki
    • przedłożenie zaświadczenia o rozliczeniu przez spółkę wszystkich podatków i opłat, tj. tzw. tax clearance
  3. uzbrój się w cierpliwość – w przypadku Cypru należy odczekać trzy miesiące od momentu publikacji, tak więc nie należy zakładać, że z udziałem Cypru będziemy bili rekordy – raczej należy uzbroić się w cierpliwość. 
  4. finalizacja – formalności – po spełnieniu wszystkich opisanych powyżej wymagań, rejestr spółek powinien wyrazić zgodę na przeniesienie siedziby spółki do innego kraju. Następnie do rejestru spółek cypryjskich należy dostarczyć zaświadczenie o rejestracji spółki w rejestrze przedsiębiorców w Polsce, na podstawie którego rejestr spółek cypryjskich wykreśli spółkę. 

CO MOŻE PÓJŚĆ NIE TAK? NA CO UWAŻAĆ PRZEPROWADZAJĄC BIZNES Z CYPRU

  1. Wyrejestrowanie VAT/VIES. Zawczasu należy ustalić kwestię wyrejestrowania VAT i VIES. Spółka, która jest spółką operacyjną (nie holdingową) przy niekorzystnym podejściu organów skarbowych może być postawiona w sytuacji przymusowego wstrzymania działalności operacyjnej. 
  2. Działalność do czasu wyrejestrowania. Zamknięcie ksiąg finansowych spółki na Cyprze może nie oznaczać zamknięcia procesu sprawozdawczego na Cyprze. Należy się przygotować na to, że rejestr wezwie jeszcze zarząd spółki do złożenia oświadczenia potwierdzającego, że od dnia podjęcia uchwały wspólników o zmianie siedziby do dnia wydania zgody na taką zmianę spółka nie podjęła działalności gospodarczej. I tutaj jest istotny problem, bo spółka defacto ma prawo prowadzić działalność – jednak niedostosowane procedury rejestru na Cyprze trwają na tyle długo, że ten okres zawieszenia może być na tyle długi, że powstaje pytanie, gdzie należy prowadzić sprawozdawczość spółki za okres zawieszenia – na Cyprze, czy w Polsce? – należy ustalić dokładny harmonogram przed uruchomieniem procesu redomicyliacji spółki i uzgodnić kto taką sprawozdawczość księgową za ten czas przygotuje. 
  3. Pilnuj terminów. Należy również pamiętać, że w procesie redomicyliacji należy powołać spółkę w Polsce nie jako jeszcze raz i dokonuje się tego przed polskim notariuszem. Z chwilą podjęcia tego kroku mamy już ograniczony czas na złożenie wniosku do KRS, a termin złożenia tych dokumentów zależy od zamknięcia procedury w rejestrze na Cyprze. Dobrze jest więc dokładnie przewidzieć wszystkie etapy, aby nie dopuścić do sytuacji, w której przedłużająca się zagraniczna procedura uniemożliwi rejestrację zawartej już umowy spółki w polskim rejestrze przedsiębiorców KRS.

Dzięki doświadczeniu Panasiuk & Partners w innych procesach tego typu mogliśmy wesprzeć zespół prawników na Cyprze i ich współpracę z lokalnym sądem w zakresie sprawnego przeprowadzenia procesu. Dzięki naszemu wsparciu i umiejętnym biznesowym uzasadnieniu procesu, mimo wątpliwości sądu cypryjskiego, udało się pozyskać jego zgodę i dziś spółka naszego klienta została zgłoszona w KRS w Warszawie. 

Przy skomplikowanych relacjach transgranicznych reorganizacji oraz ekspansji polskiego biznesu za granicę Polski bardzo ważne jest precyzyjne przygotowanie harmonogramu procesu w taki sposób, aby biznes klienta mógł prawidłowo funkcjonować przez cały okres zarówno prostej redomicyliacji czy bardziej skomplikowanej międzynarodowej reorganizacji spółek. Czasem redomicyliacja może z powodzeniem zastąpić transgraniczne połączenie spółek, które jest zawsze długotrwałe i z pewnością dużo droższe. W niektórych krajach tak jak Szwajcaria – transgraniczne połączenie spółek nie będzie możliwa a redomicyliacja już tak. 

Specjalizacje powiązane z tą tematyką