Początek roku przynosi jak zwykle szereg zmian w przepisach podatkowych, w podatkach dochodowych, ale nie tylko. Pomimo licznych nowelizacji wprowadzonych z początkiem ubiegłego roku, również rok 2019 przyniósł wiele nowinek. Poniżej prezentacja największych zmian z jakimi muszą zmierzyć się podatnicy

PCC

Na początek pozytywne zmiany w podatku PCC. Podatników ucieszy z pewnością możliwość złożenia zbiorczej deklaracji w podatku PCC i rozliczenie podatku za jednym razem. Ale zmiany w PCC to nie tylko techniczne uproszczenia, ale także obniżenie stawki podstawowej dla umów pożyczek z 2% do 0,5%. Zmianę należy określić jako jednoznacznie pozytywną, aczkolwiek już w obecnym stanie prawnym można było zapłacić PCC w wysokości 0,5% przy niektórych rodzajach pożyczek – np. przy pożyczce wspólnika do spółki osobowej (taka umowa traktowana była jako zmiana umowy spółki i podlegała opodatkowaniu w wysokości 0,5% ).

Exit tax

W związku z implementacją Dyrektywy Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 roku wprowadzony został do polskiego systemu podatkowego tzw. podatek od wyjścia czy też podatek od dochodów z niezrealizowanych zysków. Jego celem ma być opodatkowanie na terytorium Polski dochodów wypracowanych w kraju przez przedsiębiorstwa zmieniające swoją rezydencję podatkową lub przenoszącego za granicę część swojego majątku. Stawką w wysokości 19% objęty będzie hipotetyczny zysk, którym ma być różnica między rynkową, a wartością podatkową przenoszonych składników majątku.

Obniżenie stawki CIT dla małych podatników

W nowelizacji ustawy przewidziano obniżenie, wprowadzonej rok temu niższej stawki CIT z 15% do 9%. Warto odnotować, że choć stawka podatku uległa obniżeniu to wzrosła ilość warunków, które należy spełnić, aby z tej obniżonej stawki skorzystać. Dla wielu spółek może to oznaczać de facto wzrost opodatkowania do 19% z uwagi na utratę prawa do obniżenia podatku i konieczność opodatkowania dochodu na zasadach ogólnych. Aby tak się nie stało, to podatnicy stosujący 9% stawkę podatku muszą przede wszystkim posiadać status małego podatnika, określany na podstawie przychodów brutto z roku poprzedzającego, ale także na moment stosowania obniżone stawki podatku ich przychody nie mogą przekroczyć równowartości 1 200 000 euro. Obniżonej stawki nie będzie mogła zastosować spółka dzielona ani podatnik, który wniósł tytułem wkładu do innego podmiotu uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo, zorganizowaną część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty 10.000 euro. Ustawa wyłącza z prawa do 9% podatku także podatnika, który wniósł, tytułem wkładu do innego podmiotu składniki majątku uzyskane w wyniku likwidacji innych podatników, jeżeli posiadał udziały (akcje) tych innych likwidowanych podatników.

Rozliczenie w KUP dopłat wnoszonych do kapitału

Funkcjonowanie na rynku i skuteczne konkurowanie z innymi w warunkach twardej gry rynkowej oznacza dla przedsiębiorcy nieustanne ponoszenie wydatków. Inwestycje konieczne aby utrzymać pozycję rynkową bardzo często przekraczają wolne środki finansowe, którymi jednostka dysponuje w danym momencie. W takiej sytuacji przedsiębiorca ma przed sobą dwie drogi – finansowanie własne lub obce. Wiele kontrowersji wzbudzała dysproporcja w podatkowym traktowaniu finansowania przedsiębiorstwa ze źródeł własnych i obcych.

Podczas gdy odsetki od pożyczek i kredytów zewnętrznych stanowiły koszty uzyskania przychodu tj. kwotę, o którą można pomniejszyć podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym to finansowanie własne nie dawało takich możliwości. Prowadziło to do dyskryminacji finansowania własnego wobec np. kredytów bankowych.

Wprowadzone w 2019 roku rozwiązanie ma na celu zbliżenie podatkowych konsekwencji obu rozwiązań. W przypadku finansowania własnego będzie można wyliczyć i odjąć od podstawy opodatkowania  fikcyjne oprocentowanie – takie, jakie można byłoby odjąć, gdyby pożyczyć pieniądze na zewnątrz. Tak wyliczone hipotetyczne odsetki mają zmniejszyć opodatkowanie w sposób zbliżony do rzeczywistych odsetek od pożyczek lub kredytów. Kwotę, którą spółka będzie miała prawo zaliczyć do kosztów podatkowych stanowić będzie iloczyn, powiększonej o 1 punkt procentowy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego oraz kwoty dopłaty wniesionej do spółki lub zysku przekazanego na kapitał rezerwowy lub zapasowy spółki. Prawo rozliczenia kosztu przysługuje w roku wniesienia dopłaty (podniesienia kapitału rezerwowego lub zapasowego) oraz dwóch kolejnych latach podatkowych. Maksymalna wysokość kosztów podatkowych możliwych do rozliczenia w jednym roku podatkowym z tytułu wniesienia dopłaty (podniesienia kapitału zapasowego lub rezerwowego) wynosi 250 000 zł. Analizując jednak przepisy przejściowe należy zwrócić uwagę, że rozliczenie dopłat czy zysku zatrzymanego uchwałą w 2019 r. będzie podlegało rozliczeniu do kosztów uzyskania przychodów dopiero po 31.12.2019 r.

Przykład 1

Spółka X sp. z o.o. wypracowała w 2018 r. zysk na poziomie 1 000 000 zł, który uchwałą wspólników z dnia 30.03.2019 r. w całości został przeznaczony na podniesienie kapitału zapasowego spółki. W związku z tym spółka X ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kwotę 25 000 zł ((1,5%+1%)x 1 000 000 zł) jednakże dopiero w 2020 r.

Innovation box

Jest to kolejna zachęta podatkowa mająca wspierać rozwój nowych technologii w Polsce. Po uldze na działalność badawczo- rozwojową przyszła pora na preferencyjne opodatkowanie dochodów z praw własności intelektualnej. Spółki uzyskujące dochody m.in. z patentów, wzorów użytkowych wzorów przemysłowych czy praw autorskich inwestujące w badania i rozwój związanej z wytworzeniem, rozwojem lub ulepszaniem składnika własności intelektualnej będą miały prawo do opodatkowania tych dochodów 5% stawką podatku. Bez wątpienia prawo do skorzystania z ulgi będzie wiązało się z koniecznością dostosowania dokumentacji podatkowej i księgowej, aby możliwe było wyodrębnienie przychodów i kosztów związanych z działalnością badawczo-rozwojową dotyczącą praw własności intelektualnej jednakże oszczędności podatkowe możliwe do osiągnięcia wydają się być tego warte.

Limitowanie rozliczania kosztów samochodów wykorzystywanych służbowo i prywatnie

Od 2019 r. koszty używania samochodu firmowego zarówno do celów związanych z działalnością gospodarczą jak i niezwiązanych z tą działalnością (np. udostępnianych pracownikom) będzie podlegał limitowaniu. Odliczeniu podlegać będzie 75% wydatków eksploatacyjnych (np. paliwo, naprawy, zakup części.) Spółki, które będą chciały rozliczać w całości takie wydatki do kosztów uzyskania przychodów będą musiały prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu taką jak na potrzeby podatku VAT.

Ograniczenie zaliczenia do kosztów podatkowych opłat leasingowych od drogich aut

Do końca 2018 r. podatnicy wykorzystujący w swojej działalności drogie samochody osobowe, w celu rozliczenia w pełnej wysokości wartości takiego auta do kosztów podatkowych, decydowały się na leasing operacyjny zamiast zakupu auta firmowego i jego amortyzowania. Do tej pory istniała bowiem spora dysproporcja w sposobie rozliczania aut nabytych na własność i leasingowanych. Auta o wartości powyżej 20 000 euro  w części przewyższającej tę kwotę nie stanowiły kosztu uzyskania przychodu w postaci odpisów amortyzacyjnych, jednakże raty leasingowe od takiego samochodu stanowiły koszt uzyskania przychodu w pełnej wysokości. Obecnie limit wartości auta osobowego uprawniający do zaliczenia odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów podniesiono do 150 000 zł i takim też limitem objęto leasingowane samochody osobowe. Niezależnie więc czy auto będzie zakupione przez spółkę na własność czy leasingowane, odpisy amortyzacyjne i raty leasingowe odpowiadające wartości samochodu do 150 000 zł będą stanowiły koszt uzyskania przychodu, auta zaś droższe w części wartości przewyższającej kwotę limitu kosztem podatkowym nie będą.

Większość przedstawionych powyżej zmian znajduje swoje odzwierciedlanie również w podatku dochodowym od osób fizycznych. Bez wątpienia część nowelizacji wpłynie pozytywnie na rozwój polskich przedsiębiorstw, częściowo jednak spadnie konkurencyjność naszych przedsiębiorstw.